આવતીકાલે ગુજરાત-ચેન્નઈ વચ્ચે પ્રથમ ક્વોલિફાયર:CSK નંબર 2 રહીને 3 વખત ચેમ્પિયન; મુંબઈ 10મી વાર પ્લેઓફમાં, લખનઉ એલિમિનેટર રમશે

ઈન્ડિયન પ્રીમિયર લીગ (IPL)માં 51 દિવસ અને 70 મેચ બાદ 4 પ્લેઓફ ટીમ મળી છે. લીગ તબક્કાના અંત પછી ગુજરાત ટાઇટન્સ (GT) પ્રથમ ક્રમે, ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સ (CSK) બીજા, લખનઉ સુપરજાયન્ટ્સ (LSG) ત્રીજા અને મુંબઈ ઈન્ડિયન્સ (MI) પોઈન્ટ ટેબલમાં ચોથા ક્રમે છે.

ક્વોલિફાયર-1 GT અને CSK વચ્ચે 23 મેના રોજ રમાશે, જ્યારે એલિમિનેટર મેચ 24 મેના રોજ LSG અને MI વચ્ચે રમાશે. બંને મેચ ચેન્નાઈના ચેપોક સ્ટેડિયમમાં રમાશે.

પહેલાં ગ્રાફિક્સથી સમજો પ્લેઓફથી ફાઈનલ સુધીની રેસ...

મહેન્દ્ર સિંહ ધોનીની કેપ્ટનશિપમાં ચેન્નાઈ અત્યાર સુધી રમાયેલી 14 સિઝનમાં 12મી વખત પ્લેઓફમાં પહોંચી છે. મુંબઈ 5 વખત ચેમ્પિયન છે અને 10મી વખત ટોપ-4માં સ્થાન મેળવ્યું છે. તે જ સમયે ડિફેન્ડિંગ ચેમ્પિયન ગુજરાત અને લખનઉ 2022માં પ્રથમ વખત સામેલ થયા બાદ સતત બીજી સિઝનમાં પ્લેઓફમાં પહોંચ્યા હતા.

આ ટોપ-4 ટીમનો અગાઉનો પ્લેઓફ રેકોર્ડ તેઓએ કેટલી ફાઈનલ રમી અને કેટલી વખત તેઓ ચેમ્પિયન બની શક્યા...

1. ગુજરાત ટાઇટન્સ | પ્લેઓફમાં 100% જીતનો રેકોર્ડ
હાર્દિક પંડ્યાની આગેવાની હેઠળની ગુજરાત ટાઇટન્સ પોઈન્ટ ટેબલમાં 20 પોઈન્ટ સાથે ટોચ પર છે. ટીમે 14માંથી 10 મેચ જીતી અને માત્ર 4માં હારનો સામનો કરવો પડ્યો. 2022 પછી પ્રથમ વખત IPLમાં સામેલ કરાયેલી ટાઇટન્સ સતત બીજી સિઝનમાં પ્લેઓફમાં પહોંચી હતી. આ ટીમે ગયા વર્ષે પણ ફાઇનલમાં પહોંચીને ટ્રોફી જીતી હતી.

ગત સિઝનમાં પણ ટીમે 10 મેચ જીતી હતી અને આ વખતે પણ તેણે એટલી જ મેચ જીતી છે. 2022માં, જીટીએ ક્વોલિફાયર-1 અને ફાઈનલમાં રાજસ્થાન રોયલ્સને હરાવીને ટ્રોફી ઉપાડી હતી. એટલે કે, ટીમે પ્લેઓફમાં કુલ 2 મેચ રમી છે અને તે બંનેમાં જીત મેળવી છે. આ રીતે ટીમનો પ્લેઓફ મેચ જીતવાનો રેકોર્ડ 100% છે.

ગુજરાત હજુ સુધી ચેપોકમાં રમ્યું નથી
ગુજરાત આ વખતે ક્વોલિફાયર-1માં 23 મેના રોજ તેમના હોમ ગ્રાઉન્ડ એમએ ચિદમ્બરમ સ્ટેડિયમમાં CSK સામે ટકરાશે. પ્લેઓફમાં ટીમે ચેન્નાઈ સામે અત્યાર સુધી કોઈ મેચ રમી નથી. પરંતુ લીગ તબક્કામાં બંને વચ્ચે 3 મેચ રમાઈ હતી અને ત્રણેયમાં ગુજરાતનો વિજય થયો હતો. તમામ મેચો 3 અલગ-અલગ મેદાનો પર રમાઈ હતી, પરંતુ CSKના હોમ ગ્રાઉન્ડ ચેપોકમાં બંને ટીમો હજુ સુધી ટકરાવાની બાકી છે. આ વખતે ચેપોકમાં બંને ચેમ્પિયન ટીમો પ્રથમ વખત એકબીજા સામે ટકરાશે.

2. ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સ | રેકોર્ડ 12મી વખત પ્લેઓફમાં પહોંચી
મહેન્દ્ર સિંહ ધોનીની કપ્તાનીવાળી ચેન્નાઈ સુપર કિંગ્સ (CSK) આ વખતે 17 પોઈન્ટ સાથે પોઈન્ટ ટેબલમાં નંબર-2 પર છે. ટીમે 14માંથી 8 મેચ જીતી, 5માં હાર અને એક અનિર્ણિત મેચ રમી. 2008થી IPL રમી રહેલી ચેન્નાઈ રેકોર્ડ 12મી વખત પ્લેઓફમાં પહોંચી છે. 12 પ્લેઓફમાં પણ ટીમ 9 વખત ફાઇનલમાં પહોંચી અને 4 વખત ટ્રોફી પણ ઉપાડી.

ટીમે ટુર્નામેન્ટની કુલ 16 સિઝનમાંથી 14 સિઝન રમી છે. મેચ ફિક્સિંગ અને સટ્ટાબાજી સંબંધિત મામલાઓને કારણે CSK પર 2016 અને 2017માં 2 વર્ષ માટે પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો.

CSK 2020 અને 2022 સિઝનમાં માત્ર 2 વખત ટુર્નામેન્ટમાં ટોપ-4માં સ્થાન મેળવી શક્યું નથી. બંને વખત ટીમ બીજા છેલ્લા સ્થાને હતી. પરંતુ 2021માં તેણે ટ્રોફી જીતી હતી. 2022માં પણ 10 ટીમના પોઈન્ટ ટેબલમાં 9મા નંબર પર રહ્યા બાદ આ વર્ષે ટીમે ફરીથી પ્લેઓફ માટે ક્વોલિફાય કર્યું છે.

CSK એ પ્લેઓફ મેચોમાંથી 62.5% જીતી હતી
અત્યાર સુધી CSK પ્લેઓફની 11 સિઝનમાં 24 મેચ રમી છે. તેને 15માં જીત અને 9માં હાર મળી હતી. એટલે કે તેણે પ્લેઓફમાં 62.5% મેચ જીતી છે. 2009 અને 2014 એ એકમાત્ર સિઝન હતી જ્યારે ટીમ ટોપ-4માં સ્થાન મેળવવા છતાં ફાઇનલમાં પહોંચી શકી નહોતી. ટીમ 2008, 2012, 2013, 2015 અને 2019માં ફાઇનલમાં હારી હતી. તે જ સમયે CSK 2010, 2011, 2018 અને 2021માં ચેમ્પિયન બની છે.

એક મહત્ત્વની બાબત એ છે કે 2011માં પ્રથમ વખત પ્લેઓફ સિસ્ટમની રજૂઆત બાદ ચેન્નાઈએ લીગ તબક્કામાં નંબર-2 પર રહીને જ ત્રણેય ટ્રોફી જીતી હતી. 2010 માં, ટીમ નંબર-3 પર રહીને ચેમ્પિયન બની હતી, પરંતુ તે પછી સેમિફાઇનલ સિસ્ટમનો ઉપયોગ થતો હતો.

જ્યારે 2009 અને 2019માં ટીમ લીગ સ્ટેજમાં નંબર-2 પર રહીને પણ ટ્રોફી ઉપાડી શકી ન હતી. 2009 માં, તેઓ સેમિફાઇનલમાં RCB દ્વારા પરાજય પામ્યા હતા, જ્યારે 2019ની ફાઇનલમાં, ટીમને મુંબઈ સામે એક રનથી હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. એટલે કે, CSK કુલ 5 વખત પોઈન્ટ ટેબલમાં નંબર-2 રહીને 4 ફાઈનલ રમી અને 3 વખત ટ્રોફી પણ ઉપાડી. આ વખતે પણ ટીમે માત્ર નંબર-2 પર લીગ સ્ટેજ પૂરો કર્યો છે.

3. લખનઉ સુપરજાયન્ટ્સ | ગયા વર્ષે આરસીબી સામે હાર્યા હતા
કૃણાલ પંડ્યાની કેપ્ટનશિપમાં લખનઉ સુપરજાયન્ટ્સ તેની છેલ્લી મેચ જીતીને પ્લેઓફમાં પહોંચી હતી. ટીમ લીગ તબક્કામાં 17 પોઈન્ટ સાથે ત્રીજા સ્થાને રહી હતી. તેઓએ 14માંથી 8 મેચ જીતી, 5 હારી અને એક અનિર્ણિત રમી. ગુજરાતની જેમ સુપરજાયન્ટ્સ જેઓ 2022 પછી પ્રથમ વખત IPLમાં સામેલ થયા હતા, તેઓ પણ સતત બીજી સિઝનમાં પ્લેઓફમાં પહોંચ્યા હતા.

ગત સિઝનમાં LSG એલિમિનેટરમાં RCB સામે હાર્યા બાદ અંતિમ રેસમાંથી બહાર થઈ ગઈ હતી. ત્યારે પણ ટીમ ત્રીજા નંબર પર રહી હતી, પરંતુ તે વખતે ટીમે 9 મેચ જીતી હતી અને આ વખતે તેણે 8 મેચ જીતી છે. એકંદરે LSG પહેલાં માત્ર એક જ વખત પ્લેઓફમાં પહોંચી છે, ટીમે એક મેચ રમી હતી, પરંતુ તેમાં પણ હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. એટલે કે LSG હજુ પણ પ્લેઓફ મેચોમાં તેની પ્રથમ જીતની શોધમાં છે.

મુંબઈ સામે શાનદાર પ્રદર્શન કર્યું છે
LSG 24 મેના રોજ ચેન્નાઈના મેદાન પર એલિમિનેટરમાં 5 વખતની ચેમ્પિયન મુંબઈ ઈન્ડિયન્સ સામે ટકરાશે. પ્લેઓફમાં બંને પ્રથમ વખત આમને-સામને થશે. પરંતુ લીગ તબક્કામાં બંને ટીમ વચ્ચે 3 મેચ રમાઈ હતી અને ત્રણેયમાં લખનઉનો વિજય થયો હતો. જેમાંથી 2 મેચ મુંબઈમાં અને એક લખનૌમાં રમાઈ હતી. એટલે કે ચેપોક સ્ટેડિયમમાં પણ બંને ટીમો પ્રથમ વખત આમને-સામને હશે.

4. મુંબઈ ઈન્ડિયન્સ | 5 વખત ચેમ્પિયન
રોહિત શર્માની કેપ્ટનશિપની મુંબઈ ઈન્ડિયન્સે રવિવારે પ્રથમ મેચમાં સનરાઈઝર્સ હૈદરાબાદને હરાવ્યું હતું. પરંતુ GT અને RCB વચ્ચેની મેચને કારણે ટીમ પ્લેઓફમાં ક્વોલિફાય કરી શકી હતી. ગુજરાતે રવિવારે રાત્રે બેંગ્લોરને 6 વિકેટે હરાવ્યું અને તેને 14 પોઈન્ટ સુધી અટકાવી દીધું. આવી સ્થિતિમાં મુંબઈ પોઈન્ટ ટેબલમાં 16 પોઈન્ટ સાથે ચોથા નંબરે છે. તેણે 14માંથી 8 મેચ જીતી અને 6માં હારનો સામનો કરવો પડ્યો. જો RCB છેલ્લી મેચ જીત્યું હોત, તો તેઓ 16 પોઈન્ટ અને વધુ સારા રનરેટ સાથે પ્લેઓફ માટે ક્વોલિફાય થઈ શક્યા હોત, પરંતુ એવું બન્યું નહીં.

કોઈક રીતે MI પ્લેઓફમાં પહોંચી, પરંતુ ટીમ પ્લેઓફની માસ્ટર ટીમમાંની એક છે. 2010માં પ્રથમ વખત ટોપ-4માં સ્થાન મેળવ્યા બાદ, તેઓ હવે 10મી વખત પ્લેઓફમાં જગ્યા બનાવી છે, જે CSK પછી સૌથી વધુ છે. 2010માં, ટીમ પ્રથમ વખત CSK સામે ફાઇનલમાં હારી હતી. તે પછી મુંબઈએ 8 પ્લેઓફમાં 5 ફાઈનલ રમી અને દરેક વખતે ટ્રોફી પોતાના નામે કરી.

2013 થી ટીમે 6 વખત પ્લેઓફમાં સ્થાન મેળવ્યું હતું અને 2014માં માત્ર એક જ વાર ચેમ્પિયન બની શકી નહોતી. MI, જે પછી લીગ તબક્કામાં નં.4 ક્રમે હતી, ચેન્નાઈ સામે એલિમિનેટરમાં હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. આ વખતે પણ ટીમ નંબર-4 પર રહીને એલિમિનેટરમાં પહોંચી છે, પરંતુ અહીં તેનો મુકાબલો લખનૌ સુપરજાયન્ટ્સ સાથે થશે.

મુંબઈના નામે 66.67% પ્લેઓફ મેચ જીતવાનો રેકોર્ડ છે

2011 અને 2012માં પણ મુંબઈ લીગ સ્ટેજમાં નંબર-3 પર રહીને પ્લેઓફમાં પહોંચી હતી. પરંતુ 2011માં ટીમ RCB સામે ક્વોલિફાયર-2 હારી ગઈ, જ્યારે 2012માં CSKએ તેમને એલિમિનેટરમાં હરાવ્યા.

મુંબઈએ પ્લેઓફમાં અત્યાર સુધી 18 મેચ રમી છે. તે 12માં જીતી હતી અને 6માં હારી ગઇ હતી. આમાં પણ માત્ર CSK ટીમને 4 વખત હરાવી શકી હતી, જ્યારે તેમને પુણે અને બેંગ્લોરથી એક-એક વખત હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. એકંદરે, ટીમે પ્લેઓફમાં 66.67% મેચ જીતી છે. ટીમ અત્યાર સુધીમાં 3 એલિમિનેટર રમી છે, જેમાં 2માં હાર અને એકમાં જીત થઈ છે.

એક મહત્ત્વની વાત એ છે કે જ્યારે પણ મુંબઈ IPLની ફાઇનલમાં પહોંચ્યું ત્યારે ટીમ લીગ સ્ટેજમાં નંબર વન કે બીજા નંબર પર રહી. ત્રીજા કે ચોથા ક્રમે આવ્યા બાદ ટીમ એક પણ ફાઈનલ રમી શકી નથી. આ વખતે પણ ટીમે નંબર-4 પર રહીને લીગ સ્ટેજ પૂરું કર્યું છે.

પ્લેઓફ શું છે?
IPLના પોઈન્ટ ટેબલમાં ટોપ-4 સ્થાન મેળવનારી ટીમ પ્લેઓફમાં પ્રવેશ કરે છે. ટોપ-4ની ટોપ-2 ટીમો ક્વોલિફાયર-1 અને બોટમ-2 ટીમો એલિમિનેટર રમે છે. ક્વોલિફાયર-1 જીતનારી ટીમ ફાઇનલમાં પહોંચે છે અને હારનાર ટીમને ક્વોલિફાયર-2માં પ્રવેશ મળે છે.

જે ટીમ એલિમિનેટર હારે છે તે ટુર્નામેન્ટમાંથી બહાર થઈ જાય છે અને વિજેતા ટીમ ક્વોલિફાયર-2માં જાય છે. ક્વોલિફાયર-2 જીતનારી ટીમ ક્વોલિફાયર-1ના વિજેતા સામે ફાઇનલમાં રમે છે. IPLની આ આખી સિસ્ટમને પ્લેઓફ કહેવામાં આવે છે.

પ્રથમ 3 સિઝનમાં પ્લેઓફ થઈ નહોતી
આઈપીએલમાં 2011થી પ્લેઓફ સિસ્ટમ દાખલ કરવામાં આવી હતી. તે પહેલાં 3 વર્ષ સુધી ટુર્નામેન્ટમાં સેમિફાઈનલ રમાઈ હતી. જેમાં પોઈન્ટ ટેબલ પર પ્રથમ નંબરની ટીમ ચોથા સ્થાનની ટીમ સામે અને બીજા નંબરની ટીમે ત્રીજા સ્થાનની ટીમ સામે સેમિફાઈનલ રમી હતી. સેમિફાઇનલ જીતનારી ટીમ ફાઇનલમાં પહોંચી હતી.

2010 પછી આ સિસ્ટમ બંધ કરવામાં આવી હતી અને પ્લેઓફ સિસ્ટમ દાખલ કરવામાં આવી હતી. 2011થી ટુર્નામેન્ટમાં પ્લેઓફ સિસ્ટમ સતત ચાલી રહી છે. આની મદદથી, પોઈન્ટ ટેબલમાં ટોપ-2 પોઝિશન ધરાવતી ટીમોને ફાઇનલમાં પહોંચવાની 2 તકો મળે છે. બીજી તરફ, બોટમ-2 પોઝિશન ધરાવતી ટીમોએ ફાઇનલમાં પહોંચવા માટે સતત 2 મેચ જીતવી પડશે.