હરિયાણામાં હડપ્પીયન સંસ્કૃતિના પુરાવા:હિસારમાં 11 ટેકરીઓ નીચે 5 હજાર વર્ષ પ્રાચીન હડપ્પા કાળના શહેરના પુરાવા દફન

હરિયાણાના હિસાર જિલ્લામાં 5 હજાર વર્ષ જૂના શહેરના પુરાવા મળ્યા છે. અહીં રાખીગઢી ગામની 11 ટેકરીઓ નીચે આ શહેર દટાયેલું છે. આ શહેર હડપ્પા કાળનું જણાવાઈ રહ્યું છે. પુરાતત્ત્વ વિભાગના ખોદકામ દરમિયાન 5 હજાર વર્ષ પૂર્વેના મકાનો, સાફ-સફાઈની વ્યવસ્થાઓ સાથે જ માર્ગો, આભૂષણ અને શબના અંતિમ સંસ્કાર માટે મૂકાયેલી વસ્તુઓના પણ પુરાવા મળ્યા છે.

પુરાતત્ત્વ વિભાગો હાલ 3 ટેકરીઓનું ખોદકામ કર્યું છે. તેમાં જાણ થઈ કે ક્યારેક રાખીગઢી સૌથી મોટું શહેર હતું. અહીં મળેલા બે શબના કંકાલને ડીએનએ ટેસ્ટ માટે મોકલી દેવાયા છે. તેનાથી તેમના વાસ્તવિક સમયની વિગતો જાણી શકાશે.

પુરાતત્ત્વ વિભાગના અધિકારીઓ અનુસાર હડપ્પાકાળનું આ શહેર લુપ્ત થઈ ચૂકેલી સરસ્વતી નદીની સહાયક નદી દૃશ્વદ્વતીના કિનારે વસેલું હતું. ખોદકામમાં 5 હજાર વર્ષ પહેલાની ઈંટો, નાળીઓ અને તેના પર મૂકેલા માટીના ઘડા મળ્યા છે. ભારતીય પુરાતત્ત્વ વિભાગના સંશોધક કુમાર સૌરવે કહ્યું કે હડપ્પાકાલીન આ શહેરમાં પક્કલી ઈંટો વડે નાળીઓ બનાવાઈ હતી. એટલે કે તે સમયે ડ્રેનેજની સારી વ્યવસ્થા કરાઈ હતી.

કઈ-કઈ વસ્તુઓ મળી?