મિઠડ઼ી કચ્છી:હૉરી ખાલી રંઙજો પિરભ નાંય.પાંજે લોકસાહિત્યજ્યું કથાઊં ઐં ઇંનમેં

કવિ કુલગુરુ કાલિડાસ માડુકે ઓછવવલો ચ્યૉં.કવિએં હર મુંધકે કાવૅંમેં મનભરે ગાતૉં પોય ગુલમુંધ વસંત વે ક ડુઆર નાલે પનખિર વે.કાવ વારેજીં કવિજી ફોડ઼ સે વ્યાખ્યા ઍડી઼ કીંક ભિરમાજી મૂરમેં વ્યારેતી.કલપ્ના નેં ચુટાઈમેં રસજો રંઙ ભેરેનેં કાવખલકજી જાતરા કરાઈંધલ કવિજી નજર ઇલાઈ લમૂં ન્યારેતી.બીં અખીયેં ન ડિસાંધલ સતભ,તતભ,રુંગા,ખિલ,ગાલા,માઠ,ગુલ,ડંભ,થધક,તા,પુસ,કોરાણ...કવિ સલારા ડિસંધો વે તો.ઈં કાવસાસ્તર ચૅંતા.કવિશ્વર ડલપતરામ કવિ લાય ચ્યૉં’ સત વક્તા રંજન સભા,કુશલ દીન હિત કાજ. બેપરવા દિલકા બડા વો સચ્ચા કવિરાજ’ મેં પ કવિજી પધમી અલખજી મૂરોમૂર લેખાજેતી. લોકસાહિત્ય નેં શિષ્ટ સાહિત્ય ઍડા઼ સુરૂપગત બ પિરકાર ઐં ત વરી શિષ્ટ સાહિત્યમેં બાલ સાહિત્યજો ધાર પિરકાર આય.પ લોકસાહિત્ય ઇતરે

ચૉવકૂં, ઑઠા, ડૂઆ, છંધ, પિરસંગૅંજા ગીત, ગુરબા, લોકકથાઊં, હાલેણાં, પાર જૅડ઼ા કઈક પિરકાર ઐં જૅંમેં લોકકથાઊં પ જામ ઐં.ભજનેં કે લોકસાહિત્ય ચેમેં અચે પ તો નેં નતો પ અચે.ઈ ઇંનજે બારલે મિંજલે સુરૂપ મથા સુંઞણાજેતો.ઈં ચૉવાજેતો.

હાંણેંતાં હૉરીકે પ ફેસનજો સુરો લગી ચુકો આય,નકા સીમમેં ખખરેંમેં કેસૂડ઼ા ખિલીનેં સુંઞી સીમકે સૂર જાગાઇયેં.વાંઢા રુંઢા નીસાકા વિજૅંનેં વઇસાખમેં મીંઢૉડ઼ કુંઢા કઢીયેં તડૅં પિરીંજો પાનેતર ઉઢીંધલ ધીયરું કેસૂડ઼ેંજેં કુંઢેં કંઢેંસેં ચમતેં ચૉંઢડી઼ ભરાઇયેનેં સજ઼ણજી સૉડ઼ કે સારીયેં.ત ધુકાનેંતા આણલ પિચકારીયેંજી ચુંજ અછડ઼તી આડીઅવરી ક ફાટફાટ થીધલ જુવાણઈ જૉરમસ જાંણીજાંણી લગેનેં સની ચિપલ ક છાંછોડ઼ કઈક મૉજૂં કરાય ડે.સાવરાઈ ધી તાં ડેર ભેરી ડીંજી હૉરી રમે નેં.....એ મુઇ..જિભ તાં ઠીક ધિલ તાં સંભાર..નેં હૉરી કરઈ નેં ઢોલીયા પુસાય.

ગોઠ ગંજૅં રામસાગર નેં મંજીરેં રિખીયા ભજન કરીયેં.ગુડ઼,ઘે,અટો,ચોખા સીધો ગિની ફાંટ ભરે ધુઆ ડીયેં.ઉલથો હૉરીમાતા લાય છેંણાં,અડ઼ાઇયા,ભેરા થીયેં.ડીં ઉલાં ઉલાં વે નેં હૉરાઇયા જૅંમેં બાંકસમેં કકરીયું વિજલ છેંણજો નાઈયર,જિભ,નિંઢડી઼યૂં સોપારીયૂં,પૂણીયૂં...મિડ઼ે છૅંણમ્યાં પનરૉ ડીં મૉંધ ભનાય,સુકાય ડૂરીમેં હાર ભનાયનેં નિંઢડી઼યું કુંવારીકાઊં ઘરોઘર વિઞી ‘ ભા’ જો ના પુછીનેં તૅંતાં હાર ફિરાય ધુવા ડઈનેં સીખ ગિનેં.નીયાણીકે હરકોય ગજેસંપત રાજી કરે.સાંજીજો આરતી થઈ વિંઞે પોય વથાંણમેં હૉરીજી જિગ્યાજી પૂજા થીયે.તસલેમેં નઊં પચલ ધાંઈં રખી ધરતીમાજી બુકીજ્યું ઘૂઘરીયું ભનેં.સૂઈ ધજાઊં સિભે.ચી મેં સરપણ,ગોઠમેં ખાટલા માંચી ભનાઈંધલ હૉરીમાતા

ભનાય લાય છેણાં અડ઼ાઈયા ગોઠવેને કડ઼બજો પૂરો રખીનેં સજે ગોઠજો માજન અચેનેં હૉરી પ્રિગટે.પૅલી હૉરી ન્યારીધલેં કે મામા ફેરા ફિરાય.લાગો ડે.સઊ કોય પ્રિકમા કરે.પાણીજી ધારાવડી કરે.નાઈયર ડેવાજેં,ફુલા હાયડ઼ા પિરસાધી

ભને.ધજાએં મથા મીં પાણીજો વરતારો થીયે.બ્યે ડીં ઘૂઘરીયૂં ઘરોઘર ડિનેલા છોકરા વિઞેં નેં ધાંઈ ગિની,પીયાયનેં કુત્તેંકે

માની પૅ.ઈ ગીત અજ પાં ન્યારીયૂં.

હોહો તેં હૉરીલાલ,મથે ટૂપી લાલ ગુલાલ,જ વિઞાં ભાજારમેં,ચાર ચમડ઼ા ચી ચી કરીયેં.ચીચી ઇગીયા ગિરીયા ઘુમેં,ગિરીયે ગિરીયે ગગન ઘા.જીયે મુલેજી છપન ઘા.

મુલા મુલા મે ડૅ.તૅંજો મિઠો ખીર પીયાં,ચકરી ચલાઈયાં,અકડ઼ી અલાઈયાં,ચાર ચિલા ખારાઇયાં,ખનજો બુક ભરાઇયાં.અકજીડ઼ે કાઠી,નિમજો પાઇયો,રુડ઼ે રુડ઼ાઇયો,ઢીમણ પાઇયો,રાંધજો સાઇયો.સાઈ સાઈ સિઙરી.સિઙરીમેં સુતર.જીયેં મુલેજા પુતર.છોકરા રે,ઓરે.ગાયનૂં ગા.સની સિરાઈ,ઘોડ઼ે વાઈ.ઘોડ઼ેેકેતો મછર ખાય.હથારી હથારમેં.પગતાં પાતારમેં....મા...ધાંઈ ડ્યૉ’ હી ગીત ઘરોઘર વિઞીં ભા ક ભેંણજો નાં પુછીનેં ગૅં.નિડી઼ સુસે ત પાણી પીયેં.કોક ગુડ઼ ખારાઈયે,ડખણાં ડીયેં.હી લિખંધલ રવા,હમીરપર,ઉસ્તીયા,બાંઢીયા મેં ધોસ્તાર લાખો, વેરસીં,છગુ, સાલે,નેસલો,બુધીયો..મિણીં ભેરા ગીત ગાતેંનેં અબોલેંજી માની લાય.હૉરીજી ખાખ તાવ,તપ,ખંગ,ખિટીયો,છોલ છાંભ,ખાજી ગૂંભડ઼ૅંજી ધવાઈજી ધુઆ ભને.થાનાઈ મારાજજે ઘરેં હૉરીમાતાજી વારતા સુણેં નેં મૂજે ગોઠ ઘડાનીમેં હરજીવન મારાજજે મિંધરમેં ફગણજી સાઈ એકમનૂં જ ફગવા ગાવાજેં.જૅંમેં લિખુ મારાજ,બબો મારાજ,મહેશ મારાજ,

રમણીક,જેન્તીભા,વિજલાલકાકા,ચંધુલાલ વાલજી, બાબુ પિરધાન,રવુ સોની,શાંતુ સોની,રણછોડબાપા નેં હી લિખંધલ તીં નિંઢો ભા ધિલીપ,તુલસી,ભગો,વિનુ,મેંધો, મનોજ,પ્રફુલ મિડ઼ે હુઓં.ઈ વડા ત ઘાટાઘાટા મુલાંણજી મૂરમેં સુમી રેયા.મૂંજે ગોઠજી હૉરીનેં સલુકા ચિત્તમેં ચુણકૅંતા.

મુએ મૉબાઈલ રૅડીયા જટે ગિડ઼ૅં નકા સજો ડીં હૉરીજા ગીત અચેં વિઠાનેં વિનરાવન,ગોકલ,મથુરાં સજે

ભારતમેં કિરસન ભગવાન હૉરી રમેં તૅંજા સમાચાર ટી.વી.મેં અચેં.ગામ ગંજા બેડીં ધુડ઼ેટીજો રંઙમેં પુસી હલૅં,ત્રિમી હલૅં,કેસરવારો ખીર પીરાઈયેંનેં પિરલાદ ભગત ભચી વિંઞે.ફુઈ બરી વિંઞે.નરસીં ભગવાંન પિરગટ થીયેં નેં ઍડા઼ સાસ્તર,પુરાંણ વાંચાજેં,સુણાજૅં નેં ફુલેં ફૉરંધો ફગણ રંઙતરામેં ટુબી ડે