ભાસ્કર ઇન્વેસ્ટિગેશન:મોંઘવારીની અસર માત્ર ખરીદનારા પર પ્રજા 40થી 70% વધુ ચૂકવે છે, કંપનીઓ 90% સુધી નફો કરે છે, કેન્દ્ર-રાજ્યોનું GST બમણું થયું

એક સમયે ‘બહુ થયો મોંઘવારીનો માર’ના નારો આપીને વોટ પ્રાપ્ત કરનારી સરકાર આજે મોંઘવારીને મુદ્દો માનવાનો ઇન્કાર કરી રહી છે. જ્યારે સત્ય એ છે કે દૂધથી લઈને પેટ્રોલ. વીજળીથી લઈને રાંધણગેસ. શાકભાજીથી લઈને દવાઓ સુધી દરેક ચીજના ભાવ છેલ્લા 5 વર્ષમાં બમણા-ત્રણ ગણા થઈ ગયા છે. ગુજરાતમાં ઘઉંનો લોટ 1 વર્ષમાં 9.65% મોંઘો થઈ ગયો. આ કિંમતો 12 વર્ષમાં સૌથી વધુ છે.

દૂધ પાછલા 5 વર્ષ દરમિયાન 26% મોંઘું થયું છે. સીંગતેલ 36% તો સૂર્યમુખીનું તેલ 64% મોંઘું થયું છે. મગની દાળનો ભાવ 4 વર્ષમાં 30 રૂપિયા પ્રતિ કિલો વધી ચૂક્યો છે. જોકે બીજી તરફ હકિકત એ છે કે મોંઘવારીની અસર માત્ર ખરીદનાર એટલે કે ગ્રાહકોને જ થાય છે. કારણ કે પ્રોડક્ટ્સ બનાવનારી અને વેચનારી કંપનીઓની કમાણી તો આ દરમિયાન 40થી 90% સુધી વધી ચૂકી છે.

બીજી તરફ, કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો વધતી મોંઘવારીથી ખુશ છે. કારણ કે GSTની આવક વધી રહી છે. કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારોની GSTની આવક 5 વર્ષમાં બમણાથી પણ વધારે થઈ ચૂકી છે. ગુજરાતની વાત કરીએ તો 2017-18માં જીએસટી કલેક્શન 46 હજાર કરોડ હતું જે 2021-22માં વધીને 97 હજાર કરોડ થઈ ગયું આમ 5 વર્ષમાં 112 ટકાનો ગ્રોથ જોવા મળ્યો છે. મોંઘવારીથી કંપનીઓની કમાણી અને સરકારને થનારી ઇન્કમ પર વાંચો રિપોર્ટ

વાંચો મોંઘવારીનો આખો એક્સ-રે : મોંઘવારીથી કંપનીઓની કમાણી અને સરકારને થનારી ઇન્કમ

5 વર્ષમાં પેટ્રોલ 38%, ડીઝલ 44%, જ્યારે સિલિન્ડર 45% મોંઘા થયા પરંતુ ઓઇલ કંપનીઓનો નફો 43% વધ્યો
એપ્રિલ 2018ની તુલનામાં એપ્રિલ 2022માં પેટ્રોલનો ભાવ 38% અને ડીઝલનો ભાવ 44% વધી ચૂક્યો છે. બીજી તરફ ઓઇલ કંપનીઓની કમાણી જુઓ- ઈન્ડિયન ઓઇલે 2018-19ની તુલનામાં 2021-22માં 43% નફો નોંધાવ્યો. ભારત પેટ્રોલિયમનો નફો 24% અને HPનો નફો 1.4% વધ્યો છે. IOCLએ 4 વર્ષમાં 7 હજાર કરોડની કમાણી કરી છે.

4 વર્ષમાં પેટ્રોલ 38%, ડીઝલ 44% મોંઘું

પેટ્રોલિયમથી કમાણીના મામલે IOCL મોખરે
​​​​​​​

​​​​​​​

3 વર્ષમાં સનફ્લાવર ઓઈલ 64% અને સીંગતેલ 36% સુધી મોંઘું પરંતુ ખાદ્ય તેલ કંપનીનો નફો 90%
ખાદ્ય તેલોની કિંમતોની વાત કરીએ તો 3 વર્ષમાં પામ તેલ 68% મોઘું થયું છે. ઘરમાં સૌથી વધુ વપરાશમાં લેવાતું સીંગતેલ 36% મોંઘું થઈ ચૂક્યું છે. 2019માં રૂ.130 પ્રતિ કિલો મળનારું સીંગતેલ હવે રૂ.176ના ભાવે. બીજી તરફ તેને સપ્લાય કરનારી ખાદ્ય તેલ કંપનીઓનો નફો 90% સુધી વધી ગયો.

સૌથી વધુ કિંમતમાં ઉછાળો 68% પામ તેલમાં
​​​​​​​

(સ્ત્રોત: લોકસભામાં (જાન્યુઆરી-ડિસેમ્બરના) રજૂ થયેલા આંકડા) (પ્રતિ કિલોગ્રામના સરેરાશ રિટેલ ભાવ)

6 વર્ષમાં દૂધ 10 મોંઘું, 26% સુધી વધ્યા ભાવ પરંતુ GCMMFનું ટર્નઓવર 72% સુધી વધ્યું
દૂધની કિંમતો પણ 6 વર્ષમાં 26% સુધી વધી છે. GCMMF જે અમૂલના નામથી દૂધ-દૂધની પ્રોડક્ટ વેચે છે, તેણે જૂન 2016થી માર્ચ 2022ની વચ્ચે ભાવ પ્રતિ લિટર ~10 વધાર્યા છે. તાજાનો 26%, ગોલ્ડનો 20%, શક્તિ 17% ભાવ વધ્યો છે. ફેડરેશનનું ટર્નઓવર આ દરમિયાન રૂ.19415 કરોડ (72%) વધ્યું છે.

​​​​​​​ ​​​​​​​

દાળ, સાબુ, ખાંડ જેવી રોજિંદા ઉપયોગની ચીજો 40% સુધી મોંઘી પરંતુ FMCGનો નફો 69% સુધી વધ્યો
મગની દાળ, 39%, તુવેર દાળ 27%, અડદની દાળ 22% મોંઘી થઈ ચૂકી છે. ખાંડ 14% તો અન્ય કરિયાણાનો સામાન 15થી 40% સુધી મોંઘો થઈ ચૂક્યો છે. બીજી તરફ તેને સપ્લાય કરનારી કંપનીઓની કમાણી 90% સુધી વધી ગઈ છે. સૌથી વધુ નફામાં રહેનારી FMCG કંપની રહી બ્રિટાનિયા ઇન્ડસ્ટ્રીઝ. જેણે 68% નફો કમાયો.

છૂટક દાળના ભાવમાં વધારો (પ્રતિ કિલોગ્રામ )

​​​​​​​

યુનિલીવરના નફામાં 68%નો ગ્રોથ જોવા મળ્યો
​​​​​​​

(નોંધ: 2021-22નો અંદાજિત નફો કંપનીઓના ત્રિ-માસિક પરિણામોને આધારે સરેરાશ લેવામાં આવ્યો છે.) (રકમ કરોડ રૂપિયામાં)

કંપનીઓની નવો વ્યૂહ : ભાવ નથી વધાર્યા પરંતુ સામાનની સાઇઝ ઘટાડી
​​​​​​​

​​​​​​​ ​​​​​ઓછી આવકવાળા અને ગ્રામ્ય વિસ્તારના ગ્રાહકોને ધ્યાનમાં રાખતા કંપનીઓએ પોતાના પ્રોડક્ટ્સની કિંમત વધારવાને બદલે આકાર કે વજન ઓછું કરવાનો ફંડો અપનાવ્યો છે. આ એ સામાન છે, જેનો આપણે રોજિંદો ઉપયોગ કરીએ છીએ.

બીજી તરફ ગુજરાતનું 5 વર્ષમાં GST કલેક્શન 51 હજાર કરોડ વધ્યું

GST ગ્રોસ કલેક્શન (કરોડ રૂપિયામાં)

​​​​​​​(સ્ત્રોત: જીએસટી કાઉન્સિલ વેબસાઇટ, પીઆઇબી)​​​​​​​