ભાસ્કર રિસર્ચ:રાજ્યમાં 1332 મેડિકલ સ્પેશિયાલિસ્ટની જરૂરિયાત સામે 135 છે, 16 વર્ષમાં માત્ર 45 જગ્યાઓને જ મંજૂરી

દેશમાં ખાનગી અને સરકારી હોસ્પિટલો દર્દીઓથી કેમ ઉભરાય છે? તેનો જવાબ તાજેતરમાં જાહેર થયેલા ‘રુરલ હેલ્થ સ્ટેટેસ્ટિક્સ’ રિપોર્ટમાં મળે છે. આ રિપોર્ટ પ્રમાણે, એક CHC (કોમ્યુનિટી હેલ્થ સેન્ટર) દ્વારા ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં 57 ગામ અને અંદાજે એક લાખથી વધુ વસતીને આવરી લેવાય છે. હકીકત એ છે કે ગુજરાતના ગ્રામ્ય વિસ્તારોમાં 333 CHCમાંથી માત્ર 19માં જ નિયમ પ્રમાણે ચાર સ્પેશિયાલિસ્ટની જગ્યા ભરાયેલી છે.

બીજી ચોંકાવનારી બાબત એ છે કે રાજ્યમાં 1332 મેડિકલ સ્પેશિયાલિસ્ટની જરૂરિયાત છે, જેની સામે હાલ 135 જગ્યા જ ભરાયેલી છે. ગુજરાતમાં 9162 સબ સેન્ટર, 1477 પીએચસી અને 333 સીએચસી છે. એક પીએચસીમમાં 6 સબ સેન્ટર અને એક સીએચસીમાં 4 પીએચસી આવતા હોય છે. કેન્દ્ર સરકારના આરોગ્ય અને પરિવાર કલ્યાણ મંત્રાલયના રિપોર્ટ ‘રુરલ હેલ્થ સ્ટેટેસ્ટિક્સ 2020-21’માં આ વિગતો બહાર આવી છે.

16 વર્ષમાં માત્ર 45 જગ્યાને મંજૂરી

(સીએચસીમાં સર્જન, ફિઝિશિયન, પીડિયાટ્રિશિયન, ગાયનેકોલોજિસ્ટ એમ ચાર મેડિકલ સ્પેશિયાલિસ્ટની જરૂર હોય. રાજ્યમાં કુલ 333 સીએચસી છે એટલે કુલ 1332 મેડિકલ સ્પેશિયાલિસ્ટની જરૂરિયાત છે.)

સર્જનની માત્ર 40 જગ્યાઓ, આંખના સર્જનની 5 જ ભરાયેલી

​​​​​​​​​​​​​​17% સબ સેન્ટરમાં નિયમિત પાણી, 12%માં વીજળી નથી
રાજ્યમાં 9162 સબ સેન્ટર, 1477 પીએચસી અને 333 સીએચસી છે. 9162 સબ સેન્ટરમાંથી 1560માં નિયમિત પાણી નથી જ્યારે 1095માં નિયમિત વીજળી નથી હોતી. 4500 સબ સેન્ટરમાં સ્રી-પુરૂષો માટે અલગ શૌચાલયની વ્યવસ્થા નથી. 1477 પીએચસીમાંથી બેમાં નિયમિત પાણી નથી આવતું અને 34માં નિયમિત વીજળીની સુવિધા નથી. 181 પીએચસીમાં સ્રી અને પુરૂષો માટેઅલગ શૌચાલયની વ્યવસ્થા નથી.