આ ઔષધિ બધી બીમારીથી આપશે છુટકારો:બ્લડ શુગર લેવલને કંટ્રોલ કરે, તાવ-શરદી-ઉધરસને દૂર કરે, આંખની રોશની અને ભૂખ વધારે

આપણી આસપાસ એવી ઘણી જડીબુટ્ટીઓ હોય છે કે અનેક રોગો સામે લડવામાં મદદ કરે છે. જે પૈકી એક છે ચિરાયતા એટલે કે કડવું-કરિયાતું. ચિરાયતાનો સ્વાદ કડવો હોવાને કારણે અનેક લોકો તેને ખાતા અચકાઈ છે, પરંતુ આ સ્વાદમાં જેટલું કડવું હોય છે તેટલું જ રોગો સામે લડવામાં મદદ કરે છે. આયુર્વેદાચાર્ય ડો. સિદ્ધાર્થ સિંહ પાસેથી જાણીએ કડવું-કરિયાતું (ચિરાયતા)ના ફાયદા.

ચિરાયતા શું છે?
આયુર્વેદમાં એ ચિરાયતાને શ્રેષ્ઠ ઔષધિ માનવામાં આવે છે. જેનો ઉપયોગ અનેક રોગોમાં દવા તરીકે કરવામાં આવે છે. કડવું-કરિયાતું બજારમાં સરળતાથી મળી જ જાય છે. તેના મૂળથી લઈને પાંદડા ખૂબ જ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. ઘણાં વર્ષથી ચિરાયતાનો ઉપયોગ હીપેટાઇટિસ, સોજો અને પાચન માટે કરવામાં આવે છે.

બ્લડ શુગર
કડવું-કડિયાતું બ્લડ શુગર લેવલને ઘટાડવામાં પણ ફાયદાકારક છે. નેશનલ સેન્ટર ફોર બાયોટેક્નોલોજી ઇન્ફોર્મેશન દ્વારા પ્રકાશિત સંશોધન પેપરમાં પણ આનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. સંશોધન મુજબ, કડવું-કડિયાતામાં એમેરોજેન્ટિન બાયોએક્ટિવ કમ્પાઉન્ડ હોય છે. જેથી કડવું-કડિયાતાનું સેવન કરવામાં આવે તો બ્લડ શુગરને ઓછું કરી શકાય છે.

તાવ- શરદી અને ઉધરસ માટે ફાયદાકારક
કડવું-કડિયાતાથી ઘરે બેસીને પણ ઉધરસ, તાવ અને શરદીની સારવાર કરી શકાય છે. આ બધી સમસ્યાઓ વાયરલ ઈન્ફેક્શનને કારણે થાય છે. આ સ્થિતિમાં કડવું-કડિયાતામાં રહેલા એન્ટી-વાયરલ ગુણો ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. કડવું-કડિયાતાના મૂળ ખાંસી, તાવ અને શરદીથી રાહત આપે છે. કોરોનાને કારણે તાવ અને ઉધરસ જેવા લક્ષણો પણ દેખાઈ રહ્યા છે. ભારત સરકારના આયુષ મંત્રાલયે કડવું-કડિયાતા નો ઉપયોગ કરવાની સલાહ આપી છે.

રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારો
ચિરાયતા રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં પણ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. ચિરાયતામાં મેગ્નિફેરિન, એક બાયોએક્ટિવ સંયોજન છે. આ સંયોજન ઇમ્યુનોમોડ્યુલેટરી અસરો દર્શાવે છે. જેની મદદથી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે છે.

એનિમિયા
ચિરાયતાનો ઉપયોગ આયુર્વેદમાં ઔષધિ તરીકે થાય છે. તેથી શરીરને એનિમિયાથી પણ બચાવી શકે છે. ચિરાયતાના પાંદડામાં રહેલા વિટામિન્સ અને મિનરલ્સ હેમેટિનીક અસર ધરાવે છે. તે શરીરમાં લોહી બનાવવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે, તેથી એબસિન્થેનો ઉપયોગ એનિમિયાના ઘરેલુ ઉપયોગમાં કરી શકાય છે.

પાચન માટે બેસ્ટ
ચિરાયતાનું સેવન કરવાથી પાચનતંત્રમાં સુધારો થઈ શકે છે. આ ઔષધિની કડવાશ શરીરમાં લાળ અને ગેસ્ટ્રિક જ્યુસને ઉત્તેજિત કરીને અપચોની સમસ્યાને દૂર કરે છે. એબ્સિન્થે ગેસ્ટ્રિક એન્ઝાઇમ્સ ઉત્પન્ન કરીને પાચનમાં પણ મદદ કરી શકે છે. તે પિત્તના સ્ત્રાવને વધારીને પાચન સુધારવા અને કબજિયાતને દૂર કરે છે.

લોહીને સાફ કરે છે
કડવાં-કરિયાતાંનો ઉપયોગ લોહી સાફ કરતી આયુર્વેદિક દવાઓ બનાવવા માટે પણ થાય છે જે લોહીને શુદ્ધ કરે છે. તો કડવું કરિયાતું ખાવાથી પણ લોહીને શુદ્ધ કરી શકાય છે.

ભૂખ લગાડવા માટે બેસ્ટ
કડવાં-કરિયાતાંનો ઉપયોગ ભૂખ વધારવા માટે પણ થઈ શકે છે. એક રિસર્ચ પેપરમાં લખવામાં આવ્યું છે કે, કડવાં-કરિયાતાંથી ભૂખ વધી શકે છે.આ કારણોસર, કડવાં-કરિયાતાંનો ઉપયોગ જે લોકોને ભૂખ નથી લાગતી તે લોકો માટે વર્ષોથી કરવામાં આવે છે.

મેલેરિયા
પરંપરાગત રીતે કડવાં-કરિયાતાંનો ઉપયોગ મેલેરિયાના તાવને રોકવા માટે પણ કરવામાં આવે છે. કડવાં-કરિયાતાંમાં સ્વેરચિરિન નામનું તત્વ હોય છે, જે મલેરિયા વિરોધી તરીકે કામ કરી શકે છે. આ અસરથી મેલેરિયા અને તેની સાથે સંકળાયેલા લક્ષણોમાંથી રાહત મળી શકે છે .આ માટે,કડવાં-કરિયાતાંનો ઉપયોગ ઉકાળા તરીકે કરી શકાય છે.

આંખની રોશની માટે ફાયદાકારક
કડવું-કડિયાતાને આંખનું ટોનિક કહેવામાં આવે છે, તેથી આંખના સ્વાસ્થ્ય માટે કડવું-કડિયાતાનું સેવન કરવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે. હકીકતમાં, વિટામિન-સી આંખ માટે અને વય-સંબંધિત આંખના રોગોને અટકાવી શકે છે.

પેટના કીડાને દૂર કરે
કડવું-કડિયાતામાં એન્થેલમિન્ટિક અસર છે. તે એક પ્રકારનો એન્ટિપેરાસાઇટિક ગુણધર્મ છે, જે પેટ અને આંતરડામાં રહેલા કૃમિનો નાશ કરવામાં મદદ કરી શકે છે. આ કારણોસર આ જડીબુટ્ટીનો ઉપયોગ આંતરડાના કૃમિને મારવા માટે કરી શકાય છે.

સાંધાના દુખાવા માટે ફાયદાકારક
જે લોકોને સાંધાની સમસ્યા હોય તે માટે પણ કડવું-કડિયાતું ફાયદાકારક છે. આર્થરાઈટિસનું સૌથી મોટું લક્ષણ સાંધાનો દુખાવો છે. આ કારણોસર, એવું માનવામાં આવે છે કે કડવું-કડિયાતું અસરકારક રીતે સાંધાના દુખાવાની સમસ્યાને ઘટાડી શકે છે.

સ્કિન કેર
ત્વચાને સ્વસ્થ રાખવા માટે કડવાં-કડિયાતાનો પણ ઉપયોગ કરી શકાય છે. તે એન્ટીઑકિસડન્ટ અસર ધરાવે છે. આ સાથે તે ત્વચાને સુધારવામાં પણ મદદરૂપ માનવામાં આવે છે. આ સિવાય કડવાં-કડિયાતાને ત્વચા સંબંધિત રોગોને દૂર કરવામાં પણ મદદરૂપ થઈ શકે છે.

કેન્સર
કડવાં-કડિયાતાનો ઉપયોગ કેન્સર જેવા રોગોને રોકવા માટે પણ કરવામાં આવ્યો છે. આ સંયોજન એન્ટી-કાર્સિનોજેનિક પ્રવૃત્તિ દર્શાવે છે, જે કેન્સરના કોષોને વધતા અટકાવવામાં મદદ કરી શકે છે. કડવું-કડિયાતું કેન્સરને રોકવાનો એક માર્ગ હોઈ શકે છે, પરંતુ તે રોગનો ઈલાજ નથી. તેની સારવાર માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે.

આ રીતે કરો ઉપયોગ
કડવાં-કરિયાતાંના છોડ અને મૂળ બંનેનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. કેવી રીતે સેવન કરવું અને કેટલા પ્રમાણમાં કરવું તેની રીત અમે તમને જણાવી રહ્યા છે

કડવાં-કરિયાતાંના આ રહ્યા ગેરફાયદા
કડવાં-કરિયાતાંનો ઉપયોગ લાંબા સમયથી આયુર્વેદિક દવા તરીકે કરવામાં આવે છે, પરંતુ કડવાં-કરિયાતાંનું વધુ પડતું સેવનકરવામાં આવે તો નુકસાન પણ થઇ શકે છે. બ્લડ પ્રેશરની દવાઓ લેનારાઓએ કડવાં-કરિયાતાંનું સેવન ટાળવું જોઈએ, કારણ કે તે બ્લડ સુગરનું લેવલને ઘટાડી શકે છે. ગેસ્ટ્રિક અને આંતરડાના અલ્સરથી પીડિત લોકોએ પણ ન કરવું જોઈએ.

ડિસ્ક્લેમર : આ લેખ સામાન્ય જાણકારી માટે છે. વધુ જાણકારી માટે ડોક્ટરની સલાહ અચૂક લેવી.