ભાસ્કર ઇન્ટરવ્યૂ‘ફિલ્મો ખૂબ જોઉં છું, સોશિયલ મીડિયા પર પણ એક્ટિવ’:UPSC ટોપર ઈશિતા કિશોરે કહ્યું-સપ્તાહમાં 45 કલાક અભ્યાસ જરૂરી

પહેલા બે પ્રયાસોમાં મારી પ્રિલિમ પરીક્ષા પણ પાર ન થઈ. એ સમય ઘણો મુશ્કેલ હતો. તમે આખું વર્ષ અભ્યાસ કરો છો અને તમે પ્રી એક્ઝામ પાસ પણ નથી કરતા, તો તમે ખૂબ નિરાશ થાઓ છો. હું નસીબદાર હતી કે મિત્રો અને કુટુંબીજનોએ મને પ્રોત્સાહિત કરી. મને અહેસાસ કરાવ્યો કે હું UPSC પાસ કરી શકું છું. હું એમ નહીં કહું કે મેં વિચાર્યું ન હતું કે મને પ્રથમ ક્રમ મળશે. મેં લક્ષ્ય રાખ્યું હતું કે હું ફર્સ્ટ રેન્ક જ મેળવીશ. જ્યારે આપણે લક્ષ્ય બનાવીએ છીએ, ત્યારે જ આપણે તેને પ્રાપ્ત કરીએ છીએ.’

UPSC ઓલ ઈન્ડિયા ટોપર ઈશિતા કિશોર પોતાની વાત બધાને કહી રહી છે. પરિણામ આવતાંની સાથે જ સમાજમાં મીડિયાનો જમાવડો થયો હતો. મિત્રો, સગાંવહાલાં, પડોશીઓ મીઠાઈના બોક્સ, કેક, પુષ્પગુચ્છ, માળા લઈને આવવા લાગ્યાં. ઈશિતાની 60 વર્ષીય માતા જ્યોતિ કિશોરની આંખો ભીની થઈ ગઈ હતી.

ઈશિતા દિવંગત વિંગ કમાન્ડર સંજય કિશોરની પુત્રી છે. વર્ષ 2004માં તેમના પિતાનું અવસાન થયું હતું. ત્યારે ઈશિતા 8 વર્ષની હતી. માતા જ્યોતિ કિશોરે પરિવારની સંભાળ લીધી. ઈશિતાના મોટા ભાઈ ઈશાન વકીલ છે અને દિલ્હી હાઈકોર્ટમાં પ્રેક્ટિસ કરે છે.

હવે ઈશિતા પાસેથી જ જાણી લો, તેની સફળતાનું રહસ્ય...

પ્રશ્ન: ઈન્ટરવ્યૂમાં એક પ્રશ્ન ચોક્કસપણે પૂછવામાં આવે છે- 'તમારા વિશે કંઈક કહો', તમે તેના માટે શું જવાબ તૈયાર કર્યો?
ઈશિતા: મેં વિચાર્યું કે હું પેનલની સામે બોલીશ – મારું નામ ઈશિતા કિશોર છે. મેં મારું સ્કૂલિંગ એરફોર્સ બાલ ભારતી સ્કૂલ, દિલ્હીમાંથી કર્યું છે. દિલ્હી યુનિવર્સિટીની શ્રી રામ કોલેજ ઓફ કોમર્સમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં સ્નાતક થઈ છું. હું આખી જિંદગી ખેલાડી રહી છું, મને ફૂટબોલ રમવાનો ખૂબ શોખ છે.

પ્રશ્ન: ઈન્ટ્રોના જવાબમાં કાઉન્ટર ક્વેશ્ચન વિશે શું વિચાર્યું હતું?
ઈશિતાઃ હું દિલ્હીની છું એટલે મને લાગ્યું કે તમે દિલ્હી વિશે પૂછશે. અથવા તો મારો જન્મ હૈદરાબાદમાં થયો હતો અને પછી દિલ્હી આવવાનું કેવી રીતે થયું, આ બધું પૂછવામાં આવશે. હું તેની તૈયારી કરીને ગઈ હતી. ઈન્ટરવ્યૂમાં મને માત્ર ઈન્ટ્રો સંબંધિત પ્રશ્નો પૂછવામાં આવ્યા હતા. પેનલે પૂછ્યું કે તમારું રમતગમત સાથે જોડાણ છે, તમે વહીવટમાં તેનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરશો?

પ્રશ્ન: જેઓ UPSCની તૈયારી કરી રહ્યા છે તેઓના પ્રશ્નો હોય છે, કેટલા કલાક અભ્યાસ કર્યો, કેટલાં પુસ્તકો વાંચ્યાં, કયું કોચિંગ લીધું, સમયનું સંચાલન કેવી રીતે કરતી હતી. તમે આ પ્રશ્નોના જવાબ શું આપશો?
ઈશિતા: આજકાલ જરૂર કરતાં વધુ માહિતી ઉપલબ્ધ છે. તેથી ઉમેદવારો માટે તે જરૂરી છે કે તેઓ પોતાને અનુસાર પસંદ કરે કે તેમના માટે શું સારું છે. UPSCની તૈયારી કરનારાઓએ પોતાની શક્તિઓ અને નબળાઈઓને સમજવી જોઈએ અને તે મુજબ તૈયારી કરવી જોઈએ. અમે કામ પર જઈએ છીએ ત્યારે પણ આપણે અઠવાડિયામાં લગભગ 45 કલાક કામ કરીએ છીએ. અભ્યાસ પ્રત્યે પણ એટલું જ ગંભીર હોવું જરૂરી છે.

સવાલ: તમે ત્રીજા પ્રયાસમાં યુપીએસસીમાં ટોપ કર્યું છે, પહેલા બે પ્રયાસ કેવા રહ્યા?
ઈશિતા: ભણવા છતાં પરીક્ષા ક્લિયર ન થઈ. મારી આસપાસના લોકોએ, ખાસ કરીને મારી માતાએ મને ખૂબ જ આશ્વાસન આપ્યું. તેમણે કહ્યું કે તમારી ભૂલોને ઓળખો, તેનું પુનરાવર્તન ન કરો અને તેને સુધારવાનું કામ કરો.

પ્રશ્ન: તમે કોમર્સ ગ્રેજ્યુએટ છો, પરંતુ વૈકલ્પિક વિષયો તરીકે પોલિટિકલ સાયન્સ અને ઇન્ટરનેશનલ રિલેશન્સ પસંદ કર્યા છે. કારણ શું હતું?
ઈશિતા: મારું બેકગ્રાઉન્ડ અર્થશાસ્ત્ર રહ્યું છે, પરંતુ મને આંતરરાષ્ટ્રીય મુદ્દાઓ પર લખવામાં ખૂબ જ રસ છે. તેથી જ મેં પોલિટિકલ સાયન્સ અને ઇન્ટરનેશનલ રિલેશન્સને વૈકલ્પિક વિષય તરીકે રાખ્યા. હું જાણતી હતી કે હું મજા કરતા પોલિટિકલ સાયન્સનો અભ્યાસ કરી શકું છું. એટલા માટે એ મહત્ત્વનું છે કે તમે તમારી પસંદગી અનુસાર વૈકલ્પિક વિષય પસંદ કરો.

જો તમને લાગે કે તમે અન્ય કોઈ વિષયમાં સારું લખી શકો છો, તો તમારે તે પસંદ કરવો જોઈએ. આ સાથે એક વાતનું પણ ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે તે વિષયને લગતી સામગ્રી કેટલી પ્રાપ્ત થઈ રહી છે.

પ્રશ્ન: UPSC ઇન્ટરવ્યૂ સંબંધિત કિસ્સાઓ ખૂબ જ રસપ્રદ હોય છે. તમારો ઇન્ટરવ્યૂ કેવો રહ્યો?
ઈશિતા: ઈન્ટરવ્યૂ અંગે જેવી ધારણા છે એવા નથી થતા. પેનલના સભ્યો પહેલાં ઉમેદવારને સામાન્ય બનાવવાનો પ્રયાસ કરે છે. જો કંઈ ન આવડતું હોય, તો અગાઉથી જ પ્રામાણિકપણે જણાવો. પેનલને ઘુમાવવાની જરૂર નથી.

પ્રશ્ન: સૌથી અઘરી પરીક્ષાની તૈયારી કરતી વખતે શું કરવું અને શું ન કરવું જોઈએ જેવી બાબતો હોય છે, તમારે એવું શું હતું?
ઇશિતા: UPSCની તૈયારી કરતી વખતે શું કરવું અને શું ન કરવું તેની યાદી આગળ વધતી રહે છે. દરેક વ્યક્તિએ પોતાની રીતે આ યાદી બનાવવી જોઈએ. હું જાણતી હતી કે ધીરજ રાખવી મહત્ત્વપૂર્ણ છે. સતત અભ્યાસ કરતી વખતે તમારે ધીરજથી કામ લેવું પડશે. મેં પરિવાર અને મિત્રોને પણ જરૂરી સમય આપ્યો. એકલા રહીને કોઈ સફળ થઈ શકતું નથી.

પ્રશ્ન: તમે સોશિયલ મીડિયા અને ઓનલાઈન લર્નિંગનો ઉપયોગ કેવી રીતે કર્યો? અત્યારે તૈયારી કરી રહેલા ઉમેદવારોને તમે શું સલાહ આપશો?
ઈશિતા: મિત્રો સાથે જોડાયેલા રહેવા અને શીખતા રહેવા માટે સોશિયલ મીડિયા ખૂબ જ જરૂરી છે. હું OTT પ્લેટફોર્મ પર ઘણી બધી ફિલ્મો જોઉં છું. ઘણી બધી વસ્તુઓ મફતમાં ઑનલાઇન ઉપલબ્ધ છે, પરંતુ એક કે બે વેબસાઇટ પસંદ કરો અને તેને જ અનુસરો. વધુ સમય બગાડો નહીં.

સવાલઃ ચીન પર કયો સવાલ પૂછવામાં આવ્યો અને તમારો જવાબ શું હતો?
ઈશિતા: ઈન્ટરવ્યૂ પેનલે પૂછ્યું કે અરુણાચલમાં જે થઈ રહ્યું છે તેના પર ભારતે કેવી પ્રતિક્રિયા આપવી જોઈએ. મેં જવાબ આપ્યો અને આધુનિક ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વિશે જણાવ્યું. મારા પિતા એરફોર્સમાં ઓફિસર હતા, તેથી મેં તેમની સાથે જોડીને પણ જવાબ આપ્યો.