આપણા આધુનિક સમાજમાં હવે બાળકો અને યુવાનોમાં ડિપ્રેશને મોટું સ્વરૂપ લીધું છે. માત્ર એક અસંવેદનશીલ વ્યક્તિ તેને મજાક તરીકે લેશે, અથવા તેની ગંભીરતાને અવગણશે. આમ કરવાથી પરિણામ ઘાતક હોઈ શકે છે.
આજે હું તમને આ ગંભીર સમસ્યા વિશે જણાવીશ - તેના લક્ષણો શું છે, તેના કારણો શું હોઈ શકે છે અને માતા-પિતા તેમાં શું કરી શકે છે.
"ડિપ્રેશન" શું છે
ડિપ્રેશન એ એક સામાન્ય અને ગંભીર મેડિકલ બીમારી છે જે શરીરને નકારાત્મક રીતે અસર કરે છે અને તમે કેવું અનુભવો છો, વિચારો છો અને કઈ રીતે કામ કરો છો, બધા પર અસર કરે છે.
આ એક મેડિકલ કંડીશન છે, અને તેની યોગ્ય મેડિકલ ટ્રીટમેન્ટ હોય છે.
પરંતુ ધ્યાનમાં રાખો, ઘણી મેડિકલ પરિસ્થિતિઓ (જેમ કે થાઇરોઇડ સમસ્યાઓ, બ્રેન ટ્યૂમર અથવા વિટામિનની ઉણપ) ડિપ્રેશન જેવા લક્ષણોનું કારણ બની શકે છે, તેથી મેડિકલ પ્રોફેશનલની મદદ લેવી મહત્વપૂર્ણ છે.
સૌથી ખરાબ શું કરી શકો છો
માતા-પિતા અથવા શિક્ષક સૌથી ખરાબ કરી શકે છે કે તે બાળક જે ખરેખર ડિપ્રેશનમાં છે તેને અવગણી અને તેની સંભાળ ન રાખવી. અથવા તેની મજાક ઉડાવી "તમે અભ્યાસથી બચવા માટે બહાના બનાવો છો"...વગેરે. તેના પરિણામો ઘાતક હશે. મેં કેટલાક પ્રખ્યાત લોકોને "ડિપ્રેશન" ની મજાક ઉડાવતા પણ જોયા છે અને આવા લોકો સમાજના દુશ્મન છે કારણ કે તેઓ જીવલેણ રોગને અવગણવા માટે પ્રેરિત છે.
મારા ટીચિંગ કરિયરમાં મેં ડિપ્રેશનના ઘણા કિસ્સાઓ જોયા છે, અને યોગ્ય રીતે હેન્ડલિંગ કરવાથી સારા થઈ ગયા છે, કમ સે કમ બગડ્યા તો નથી.
ડિપ્રેશન કેમ થાય છે
શાળા વયના બાળકોમાં ડિપ્રેશનના ઘણા સંભવિત કારણો છે. કેટલાક સંભવિત કારણોમાં સામેલ છે
1) જિનેટિક્સ - જો ડિસઓર્ડરનો પારિવારિક ઇતિહાસ હોય તો બાળકોને ડિપ્રેશન થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
2) જીવનની ઘટનાઓ - કોઈ પ્રિય વ્યક્તિની ખોટ, દુર્વ્યવહાર અથવા ગુંડાગીરી જેવી આઘાતજનક ઘટનાનો અનુભવ કર્યા પછી બાળકો ડિપ્રેશન અનુભવી શકે છે.
3) જૂની બીમારી - દીર્ઘકાલીન તબીબી પરિસ્થિતિઓ ધરાવતા બાળકોમાં ડિપ્રેશન થવાનું જોખમ વધારે હોય છે.
4) પર્યાવરણીય પરિબળો - જો બાળકો તણાવપૂર્ણ ઘરના વાતાવરણમાં રહેતા હોય અથવા જો તેઓ હિંસા અથવા ગરીબીના સંપર્કમાં હોય, તો તેઓને ડિપ્રેશન થવાની શક્યતા વધુ હોય છે.
5) માતા-પિતાનું દબાણ - કેટલાક કેસોમાં એવું જોવામાં આવ્યું છે કે જો માતા-પિતા સતત બાળક પર પરફોરમેન્સનું દબાણ રાખે છે, તો તે દબાણ ધીમે ધીમે વધી જાય છે, અને ડિપ્રેશનમાં ફેરવાઈ જાય છે. મોટાભાગે કોચિંગ ક્લાસ સાથે સંબંધિત હોય છે, અને પરીક્ષા ક્લીયર કરવાનું દબાણ પરિસ્થિતિને બગાડે છે.
શું છે ડિપ્રેશનના લક્ષણો
1) સતત ઉદાસી અથવા નિરાશા - જો કોઈ બાળક ઘણા દિવસો સુધી ઉદાસ રહે છે, અને દરેક વાતમાં નિરાશા પ્રતિબિંબિત થાય છે, તો તે ડિપ્રેશન હોઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં બાળક સાથે સતત વાત કરતા રહો અને તેને આરામદાયક બનાવવાનો પ્રયાસ કરો.
2) પહેલાની રુચિઓ ગુમાવવી - જે પ્રવૃત્તિઓમાં બાળક પહેલા રસ લેતું હતું, તે હવે લેતું નથી. આ એક મોટો સંકેત છે કે કંઈક બદલાયું છે. ધ્યાનથી સ્ટડી કરો કે ફેરફાર શા માટે થયો.
3) ભૂખ અને ઊંઘની પેટર્નમાં ફેરફાર - જે ખોરાક પહેલા સારા લાગતું હતું તે હવે લાગતું નથી. પહેલાં જેટલો સમય હતો તેના કરતાં વધુ ઊંઘના કલાકો નથી. ઊંઘ પછી પણ અસ્વસ્થતા અને થાક લાગે છે. આ વાસ્તવિક શારીરિક ફેરફારો છે.
4) ચીડિયાપણું કે ગુસ્સો - દરેક નાની નાની બાબત પર હવે બાળક પહેલાની જેમ શાંત નથી રહેતું, પરંતુ લડવા માટે તૈયાર થઈ જાય છે. સાચી સલાહ પણ હવે ટીકા લાગે છે.
5) શારીરિક સમસ્યાઓ (પેટમાં દુખાવો, માથાનો દુખાવો વગેરે) - જો આ શારીરિક સમસ્યાઓ સતત ચાલુ રહે છે, તો આ ડિપ્રેશનના સંકેતો હોઈ શકે છે.
ધ્યાન રાખો કે બાળકો હંમેશા તેમની લાગણીઓ ખુલ્લેઆમ વ્યક્ત કરી શકતા નથી, અને તેના બદલે તેમની વ્યથા તેમના વર્તન અથવા શાળાના પ્રદર્શન દ્વારા દર્શાવી શકે છે.
તાત્કાલિક શું કરવું
1) બાળક સાથે ખુલીને વાત કરો
2) બાળકને બિલકુલ ઠપકો ન આપો
3) તેને વિશ્વાસમાં લો, હેન્ડલ કરો
4) તેને ક્યાંક ફરવા માટે લઈ જાઓ, મૂવી બતાવો, એન્જોય કરો
5) તેને સમજાવો કે શા માટે મેડિકલ હેલ્પની જરૂરી છે
બાળકને સતત કહો કે જીવન ખૂબ મોટું અને તકોથી ભરેલું છે. એક જીત કે એક હારથી કોઈ ફરક પડતો નથી.
મેજિક સ્ટેટમેન્ટ
ડિપ્રેશનમાં ફસાયેલા બાળકની મેડિકલ ટ્રીટમેન્ટ વખતે આ મેજિક કથનનું વારંવાર પુનરાવર્તન કરો
1) હસતા રહો
2) પ્રયાસ કરો, ચિંતા કરશો નહીં
3) દુનિયા આપણી પહેલા પણ હતી, આપણા પછી પણ હશે
4) આપણે જેટલું કરી શકીએ તેટલું કરીશું, બાકીનું ભગવાન પર છોડી દો
5) જો આપણે એક પણ જીવનમાં સુધારો કરીએ તો આપણું જીવન સફળ ગણાશે.
આજનો કરિયર ફંડા એ છે કે ડિપ્રેશનમાં ફસાયેલા બાળકોને તમારી મદદની જરૂર છે, તેમને તમારી નજીક રાખો, વાત કરો અને મેડિકલ હેલ્પ આપો.
કરીને બતાવીશું!
Copyright © 2022-23 DB Corp ltd., All Rights Reserved
This website follows the DNPA Code of Ethics.