મસ્કે 2022માં રેકોર્ડ 15 લાખ કરોડ રૂપિયા ગુમાવ્યા:આ કતાર જેવા દેશની કુલ કમાણીને સમાન; આખરે ક્યાં ગયા આટલા પૈસા?

ટ્વિટરના માલિક એલોન મસ્કનો ગિનિસ બુકમાં અનિચ્છનીય વર્લ્ડ રેકોર્ડ બની ગયો છે. તેઓ એક વર્ષમાં સૌથી વધુ સંપત્તિ ગુમાવનાર વ્યક્તિ બની ગયા છે. નવેમ્બર 2021થી ડિસેમ્બર 2022ની વચ્ચે મસ્કની પ્રોપર્ટીમાંથી 182 અબજ ડોલર એટલે કે લગભગ 15 લાખ કરોડ રૂપિયા સાફ થઈ ગયા. આ રકમ કતર જેવા સમૃદ્ધ દેશની ગ્રોસ ડોમેસ્ટિક ઈન્કમ (GNI) કરતાં વધુ છે. 2021માં કતરનો GNI $176 અબજ હતો.

ભાસ્કર એક્સપ્લેનરમાં જાણીશું મસ્કે આટલી સંપત્તિ આખરે ક્યાં અને કેવી રીતે ગુમાવી દીધી...

નવેમ્બર 2021માં મસ્કની સંપત્તિ 26 લાખ કરોડ રૂપિયા હતી
નવેમ્બર 2021માં જ્યારે મસ્ક તેમની ટોચ પર હતા, તે સમયે તેમની સંપત્તિ 320 અબજ ડોલર એટલે કે 26 લાખ કરોડ રૂપિયા હતી. ડિસેમ્બર 2022માં તેમની સંપત્તિ વધીને $138 અબજ થઈ ગઈ. 182 અબજ ડોલર એટલે કે 15 લાખ કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું. આ દરમિયાન મસ્કે વિશ્વના સૌથી અમીર વ્યક્તિનો ખિતાબ પણ ગુમાવવો પડ્યો હતો. લક્ઝરી બ્રાન્ડ LVHMના ચેરમેન અને CEO બર્નાર્ડ આર્નોલ્ટ હવે મસ્કને પછાડીને વિશ્વના સૌથી અમીર વ્યક્તિ બની ગયા છે.

મસ્કના 15 લાખ કરોડ રૂપિયા ક્યાં ગયા?
ફોર્બ્સ અનુસાર, ટ્વિટર એક્વિઝિશન મેથડ અને ટેસ્લાના શેરમાં ઘટાડાને કારણે મસ્કને મોટું નુકસાન થયું છે. મસ્કની કમાણીનો મોટો હિસ્સો ટેસ્લા કંપનીમાંથી આવે છે. ગયા વર્ષે 2022માં કંપનીના શેરમાં લગભગ 70%નો ઘટાડો થયો હતો. આના મુખ્ય 3 કારણો હતા.

પ્રથમ- ચીનમાં કોરોના પ્રતિબંધોને કારણે ઉત્પાદનમાં વિલંબ.

બીજું- ટેક્નિકલ કારણોસર ટેસ્લાના ઘણા મોડલ પાછા ખેંચવા પડ્યા.

ત્રીજું- ટ્વિટર એપિસોડથી એવી છાપ સર્જાઈ છે કે હવે મસ્ક ટેસ્લા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી શકશે નહીં.

એપ્રિલ 2022માં, મસ્કે ટ્વિટર ખરીદવા માટે ટેસ્લાના શેર મોટા પાયે વેચવાનું શરૂ કર્યું. મસ્કે 2022ના છેલ્લા 9 મહિનામાં ટેસ્લાના $22.9 અબજ એટલે લગભગ રૂ. 1.8 લાખ કરોડના શેર વેચ્યા હતા.

આક્રમક ટ્વીટથી મસ્ક સાથે ટેસ્લાની બ્રાન્ડને અસર
મસ્કએ 28 ઓક્ટોબર 2022ના રોજ ટ્વિટર સંભાળ્યું. ત્યારથી તેઓ નિયમિત રીતે આક્રમક ટ્વીટ કરી રહ્યો છે. જેના કારણે જાહેરમાં તેમની છબી કલંકિત થઈ છે. આનાથી ટેસ્લા બ્રાન્ડને પણ નુકસાન થયું છે.

મોર્નિંગ કન્સલ્ટના સર્વે અનુસાર, ઓક્ટોબર અને નવેમ્બર 2022 વચ્ચે, યુએસમાં ડેમોક્રેટ્સમાં ટેસ્લા બ્રાન્ડની લોકપ્રિયતામાં 20% સુધીનો ઘટાડો થયો છે. એટલે કે આવા લોકો ટેસ્લાની કાર ખરીદવા માંગતા ન હતા.

ટ્વીટરના માલિક બનવાથી ટેસ્લાને લઈને રોકાણકારોમાં ચિંતા
ટેસ્લાના ઘણા રોકાણકારો મસ્કની કંપની પ્રત્યેની પ્રતિબદ્ધતા વિશે પણ ચિંતિત હતા, કારણ કે તેઓ માનતા હતા કે ટ્વિટર ટેકઓવર તેમનું ધ્યાન ટેસ્લાથી દૂર લઈ જશે. ટેસ્લાના ત્રીજા સૌથી મોટા શેરહોલ્ડર લીઓ કોગુઆને 14 ડિસેમ્બર, 2022ના રોજ ટ્વિટ કર્યું, 'મસ્કે ટેસ્લા છોડી દીધી છે અને હવે ટેસ્લા પાસે કોઈ CEO નથી.'

ચીનમાં ટેસ્લાના ઉત્પાદનમાં વિલંબ
મસ્ક ઉપરાંત, ટેસ્લા પણ ચીનમાં કોરોના પ્રતિબંધોને કારણે ઉત્પાદનમાં ઘટાડાની સમસ્યાનો સામનો કરી રહી છે. સપ્લાય ચેઇન અવરોધોને કારણે ટેસ્લાને ચીનની ઇલેક્ટ્રિક વાહન કંપનીઓ તરફથી સખત સ્પર્ધાનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.

ટેસ્લાના શેરના ભાવમાં ઘટાડાનું બીજું કારણ અનેક મોડલના લોન્ચિંગમાં વિલંબ છે. ટેસ્લાની પીકઅપ એટલે કે સાયબર ટ્રકના ઉત્પાદન પણ વિલંબમાં છે. સાયબર ટ્રકની ડિઝાઇન સૌપ્રથમ વર્ષ 2019માં રજૂ કરવામાં આવી હતી. તે સમયે કંપનીએ 2021માં તેનું ઉત્પાદન શરૂ કરવાની આશા વ્યક્ત કરી હતી. જો કે હજુ સુધી આ શક્ય બન્યું નથી.

ડિસેમ્બર 2022માં, મસ્કે ટેસ્લાના કર્મચારીઓને એક ઇમેઇલમાં જણાવ્યું હતું કે લાંબા ગાળે કંપની પૃથ્વી પરની સૌથી મૂલ્યવાન કંપની બની જશે. રોયટર્સ અનુસાર, તેણે ઈમેલમાં લખ્યું, 'શેરબજારની ક્રેઝીનેસથી પરેશાન ન થાઓ. અમે સતત સારું કરી રહ્યા છીએ, બજાર ચોક્કસપણે અમને ઓળખશે. જો જોવામાં આવે તો તે સાચું પણ છે. ટેસ્લા $700 બિલિયન ગુમાવ્યા પછી પણ વિશ્વની સૌથી મૂલ્યવાન કંપની છે.

ટ્વિટરમાં 3.6 લાખ કરોડ રૂપિયાનું રોકાણ કરવાથી પણ કોઈ ફાયદો થયો નથી
44 અબજ ડોલર એટલે કે રૂ. 3.6 લાખ કરોડમાં ટ્વિટર ખરીદવાનો મસ્કને હજુ સુધી કોઈ ફાયદો થયો નથી. મસ્કના માલિક બન્યા પછી, ઘણી કંપનીઓએ ટ્વિટર પર નકલી સમાચાર અને દ્વેષપૂર્ણ ભાષણમાં વધારા અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરીને કંપનીને જાહેરાત આપવાનું બંધ કરી દીધું.

પૈસા ખર્ચવા માટે મસ્કની યોજના વિશે પણ જાણો
મસ્કે ભલે આટલા પૈસા ગુમાવ્યા હોય, પરંતુ ટાઈમ મેગેઝિન મસ્કને અન્ય અબજોપતિઓથી ખૂબ જ અલગ ગણાવે છે. ટાઈમ મેગેઝિન અનુસાર, મસ્ક હોશિયાર અને સુરક્ષિત રોકાણને બદલે જોખમી રોકાણ કરે છે, જેનાથી તેમને ફાયદો પણ થયો છે. આ જોખમી રોકાણોએ તેમને વિશ્વનો સૌથી ધનિક વ્યક્તિ બનાવ્યા. આ કારણોસર, તેઓ 2021માં ટાઇમ્સ પર્સન ઑફ ધ યર બન્યા.

મસ્કની ટેસ્લા અને સ્પેસએક્સ પોતાના ક્ષેત્રની ટોચની કંપનીઓ છે. ટેસ્લા આજે ઈલેક્ટ્રિક કારના મામલે એક વિશાળ કંપની છે. યુએસ ઈલેક્ટ્રિક વ્હીકલ માર્કેટમાં તેનો બે તૃતીયાંશ હિસ્સો છે. સ્પેસએક્સ ખાનગી અવકાશ સંશોધનમાં પણ ટોચ પર છે.

મસ્ક તેની સંપત્તિ અને મહત્વાકાંક્ષાઓ વિશે ઓછી વાત કરે છે. જોકે 2018માં તેણે ટ્વિટર પર લખ્યું હતું કે, 'તમે મને પૂછી શકો છો કે મારે પૈસા કેમ જોઈએ છે? મારા લગભગ અડધા પૈસા પૃથ્વી પરની સમસ્યાઓ હલ કરવા માટે અને અડધા મંગળ પર સ્વ-નિર્ભર શહેર બનાવવા માટે છે. એટલે કે, જો ક્યારેય એસ્ટરોઇડ ટકરાવાથી અથવા ત્રીજા વિશ્વ યુદ્ધને કારણે પૃથ્વીનો નાશ થાય છે, તો આપણે ત્યાં રહી શકીએ.’