ભાસ્કર એક્સપ્લેનરનક્સલવાદી દિનેશની ધરપકડની કહાની:નેપાળમાં શીખ બનીને ઢાબા ચલાવતો, પત્નીઓ વસૂલી કરતી; દિનેશ પર હતું 30 લાખનું ઈનામ

21 મે એટલે કે રવિવારે રાંચી એરપોર્ટની બહાર હંગામો થયો. ઝારખંડ પોલીસ, CRPF જવાન અને કેટલાક મીડિયાકર્મીઓ આમતેમ ફરતા હતા. અચાનક આખું ધ્યાન એરપોર્ટના મુખ્ય દરવાજા તરફ ગયું. ત્યાં સુરક્ષા દળો દ્વારા ઘેરાયેલી એક વ્યક્તિ બહાર આવી.

લાંબા વાળ અને દાઢી, તેના ચહેરા પર કોઈ હાવભાવ નહીં. પત્રકારોને જોઈને હાથ હલાવે છે. સુરક્ષાકર્મીઓએ ત્યાં પાર્ક કરેલા વાહનનો દરવાજો ખોલીને તેને બેસાડ્યો. સાયરનના અવાજ સાથે કાર આગળ વધવા લાગે છે. સુરક્ષાકર્મીઓ પણ વાહનની આસપાસ દોડે છે. હાજર લોકોને આશ્ચર્ય થયું કે આ વ્યક્તિ કોણ છે?

આ વ્યક્તિ 30 લાખનું ઇનામ ધરાવતો નક્સલવાદી દિનેશ ગોપ હતો. તે છેલ્લા બે દાયકાથી વોન્ટેડ હતો અને રવિવારે તે નેપાળમાંથી ઝડપાયો હતો. સુરક્ષા દળોથી બચવા માટે તેણે શીખ બનીને નેપાળમાં ઢાબા ચલાવવાનું નાટક કર્યું.

ભાસ્કર એક્સપ્લેનરમાં નક્સલવાદી દિનેશ ગોપ અને તેની ધરપકડની સંપૂર્ણ કહાની...

ફેબ્રુઆરી 2022માં ઇનપુટ અને એન્કાઉન્ટર

ફેબ્રુઆરી 2022માં ઝારખંડ પોલીસને દિનેશ ગોપ પશ્ચિમ સિંઘભૂમમાં છુપાયો હોવાની માહિતી મળી હતી. આ પછી સ્થાનિક પોલીસ અને CRPFની ટીમ ગુદરી પોલીસ સ્ટેશનની આસપાસના વિસ્તારમાં ઓપરેશન ચલાવે છે.

સુરક્ષા દળો જંગલમાં પ્રવેશતાંની સાથે જ સામેથી ઝડપી ગોળીબાર થાય છે. બંને તરફથી સેંકડો રાઉન્ડ ગોળીબાર થયા બાદ જ્યારે વાતાવરણ શાંત થાય છે ત્યારે પોલીસને કંઈ જ લાગતું નથી. ઓપરેશન પૂરું થયા બાદ પોલીસ અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે મોસ્ટ વોન્ટેડ નક્સલી દિનેશ ગોપ એન્કાઉન્ટરમાં ઘાયલ થવા છતાં ભાગવામાં સફળ રહ્યો હતો.

દિનેશ ઝારખંડથી બિહાર ભાગી ગયો હતો અને ત્યાંથી સરહદ પાર કરીને નેપાળ ગયો હતો. નેપાળ ગયા બાદ તેણે તેના તમામ ફોન અને સિમ કાર્ડ તોડી નાખ્યાં હતાં. આવી સ્થિતિમાં પોલીસ તેનું લોકેશન ટ્રેસ કરી શકી ન હતી.

પોતાની ઓળખ છુપાવવા માટે તે શીખ બની ગયો અને ઢાબા ચલાવવા લાગ્યો

દિનેશ નેપાળના બિરાટનગરમાં રહેવા લાગ્યો. પોતાની ઓળખ છુપાવવા માથે પાઘડી બાંધીને તે શીખ બની ગયો. તે છેલ્લા 13 મહિનાથી ઢાબા ચલાવતો હતો. તે અવારનવાર ઝારખંડમાં પોતાના લોકોને ફોન કરતો, પરંતુ તરત જ સિમ બદલી નાખતો.

20 મે 2022ના રોજ દિનેશે રાંચીના બીજેપી નેતા બલરામ સિંહને ફોન કર્યો. તેણે ફોન પર ધમકી આપીને બલરામ સિંહ પાસેથી 10 એકે-47 રાઈફલની માગણી કરી હતી. તેણે રાઈફલ ન આપવા પર ગંભીર પરિણામ ભોગવવાની ધમકી પણ આપી હતી. આ કોલ જ દિનેશ ગોપેની ધરપકડનું કારણ બન્યો હતો.

બલરામ સિંહે દિનેશ વિરુદ્ધ ગોંડા પોલીસ સ્ટેશનમાં એફઆઈઆર નોંધાવી હતી. આ પછી માહિતી મળતાંની સાથે જ ઝારખંડ પોલીસે કોલનું લોકેશન ટ્રેસ કર્યું. લોકેશન કન્ફર્મ થતાં જ પોલીસની એક ટીમ તેની ધરપકડ કરવા નેપાળ જવા રવાના થઈ હતી.

પહેલાં તો પોલીસ પણ ઓળખી શકી ન હતી

જ્યારે ઝારખંડ પોલીસ નેપાળ પહોંચી ત્યારે તે દિનેશ ગોપને શોધી શકી નહિ. પોલીસને બિરાટનગરમાં એક ઢાબાવાલાની શંકા હતી. પોલીસે તેની પર નજર રાખી. આસપાસમાંથી ઈનપુટ મળ્યા બાદ પોલીસે દિનેશને કસ્ટડીમાં લેવાનો નિર્ણય કર્યો હતો. દિનેશને કસ્ટડીમાં લીધા બાદ પોલીસ તેને રાંચી લઈ ગઈ હતી. અહીં પૂછપરછ કર્યા બાદ તેને NIAને સોંપવામાં આવ્યો હતો. NIA હવે દિલ્હીમાં દિનેશની પૂછપરછ કરી રહી છે.

કોણ છે દિનેશ ગોપ?

દિનેશ ગોપ મૂળ ઝારખંડના ખુંટી જિલ્લાના લાપા મોરહાટોલી ગામનો રહેવાસી છે. સ્થાનિક મીડિયા રિપોર્ટ્સમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે દસમું ધોરણ પાસ કર્યા બાદ દિનેશને સેનામાં નોકરી મળી ગઈ હતી. એક તરફ દિનેશ જોઈનિંગ લેટર લઈને ઘરની બહાર નીકળ્યો તો બીજી તરફ તેના ભાઈનું પોલીસ એન્કાઉન્ટરમાં મોત થયું.

આ અંગેની માહિતી મળતાં જ દિનેશે નોકરી છોડીને ગુનાની દુનિયામાં આવવાનું નક્કી કર્યું હતું. શરૂઆતમાં દિનેશ તેના ભાઈનું કામ જોવા લાગ્યો. તે કોન્ટ્રેક્ટરો પાસેથી પૈસા વસૂલતો હતો. દિનેશ ગોપ પૈસા ન ચૂકવતા કોન્ટ્રેક્ટર કે ધંધાર્થીઓને ધમકાવતો હતો. આ કામ માટે દિનેશ ગોપે 2003માં જેએલટી નામની ક્રિમિનલ ગેંગ બનાવી હતી. ટૂંક સમયમાં આ સંગઠન ગુનાહિત પ્રવૃત્તિઓ આચરવા બદલ સરકારના ધ્યાનમાં આવ્યું. આ પછી સંગઠન પર પ્રતિબંધ લગાવી દેવામાં આવ્યો હતો.

2007માં દિનેશ ગોપે આ સંસ્થાનું નામ બદલીને PLFI રાખ્યું. એ જ વર્ષે માઓવાદી કમાન્ડર મસીહચરણ પૂર્તિ દિનેશના સંગઠનમાં જોડાયો. અહીંથી જ PLFI અને નક્સલવાદીઓ વચ્ચે નિકટતા વધવા લાગી. 2009માં એક દિવસ પોલીસે ઓપરેશન ચલાવીને નક્સલવાદી કમાન્ડર મસીહચરણની ધરપકડ કરી હતી.

આ પછી આ સંસ્થાની સમગ્ર જવાબદારી દિનેશના ખભે આવી ગઈ. 6 વર્ષમાં દિનેશને સમજાયું કે તેની સંસ્થા જેટલી મજબૂત હશે તેટલી રિકવરી વધુ થશે. આવી સ્થિતિમાં તેણે પોતાના સંગઠનને મજબૂત કરવા માટે કામ કરવાનું શરૂ કર્યું.

લાલચે બેરોજગાર યુવાનોની ફોજ ઊભી કરી

દિનેશે ગામના બેરોજગાર યુવકોનો સંપર્ક કરી મોબાઈલ, મોટરસાઈકલ અને પૈસાની લાલચ આપી હતી. આ યુવકો દિનેશ સાથે સાઠગાંઠ કરતા હતા. આ રીતે બિહાર, ઝારખંડ અને ઓડિશામાં દિનેશના નેટવર્કમાં હવે 8,500 સક્રિય સભ્યો ઉમેરવામાં આવ્યા છે. આ યુવકો પૈસા ભેગા કરીને દિનેશ ગોપને મોકલતા હતા.

પોલીસે દિનેશ વિરુદ્ધ 3 રાજ્યમાં 100થી વધુ કેસ નોંધ્યા છે. જેમાં હત્યા, ધાકધમકી, અપહરણ, ખંડણી જેવા ગંભીર કેસનો સમાવેશ થાય છે. આમ છતાં છેલ્લા બે દાયકાથી તે પોલીસની આંખમાં ધૂળ નાખીને ભાગતો રહ્યો.

ધરપકડમાંથી છટકી જવાનું મુખ્ય કારણ તેના ગામ અને આસપાસના વિસ્તારમાં તેની લોકપ્રિયતા હતી. તે ઘણીવાર ગરીબ આદિવાસીઓની દીકરીના લગ્નમાં પૈસા આપતો, શાળાઓ અને મંદિરોમાં દાન કરતો. તેથી જ લોકોએ તેને ટેકો આપ્યો.

દિનેશની બે પત્નીઓ પણ ઉઘરાણી કરતી હતી

નોટબંધી પછી 10 નવેમ્બર, 2016ના રોજ રાંચીને અડીને આવેલા બેડો બ્લોકમાં દિનેશ ગોપ પાસેથી 25.38 લાખ રૂપિયા જપ્ત કરવામાં આવ્યા હતા. દિનેશ આ પૈસા પેટ્રોલ પંપના માલિકો મારફત બેંકમાં જમા કરાવતો ઝડપાયો હતો. પોલીસે આ કેસમાં પેટ્રોલ પંપ માલિક સહિત 4 લોકોની ધરપકડ કરી હતી.

2018માં ઝારખંડ પોલીસે આ કેસ NIAને સોંપ્યો હતો. આ પછી જ્યારે NIAની ટીમે તેના સહયોગીઓ પર દરોડા પાડ્યા તો તેમની પાસેથી 42 લાખથી વધુ રોકડ મળી આવી. ઉપરાંત તપાસ દરમિયાન જાણવા મળ્યું હતું કે ગોપે બંને પત્નીઓ અને અન્ય સંબંધીઓના બે ડઝનથી વધુ બેંક ખાતાંઓમાં 2.5 કરોડ રૂપિયાથી વધુ જમા કરાવ્યા છે.

આ પછી NIAએ દિનેશ ગોપ વિરુદ્ધ કેસ નોંધીને તપાસ શરૂ કરી. તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે ગોપની ગેરહાજરીમાં તેની બંને પત્નીઓ પૈસા ઉઘરાવતી હતી. 30 જાન્યુઆરી 2022ના રોજ દિનેશ ગોપની બંને પત્નીઓ હીરાદેવી અને શકુંતલા કુમારીની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. NIAએ તેની ધરપકડ માટે દિનેશના નામે 5 લાખ રૂપિયાનું ઈનામ પણ જાહેર કર્યું હતું. ઝારખંડ પોલીસે તેના પર 25 લાખ રૂપિયાનું ઈનામ પણ જાહેર કર્યું હતું. આ રીતે દિનેશ પર કુલ 30 લાખથી વધુનું ઈનામ હતું.

ધરપકડ બાદ જણાવ્યું કે તે અત્યારસુધી કેવી રીતે બચી ગયો

ધરપકડ બાદ પૂછપરછ દરમિયાન દિનેશે જણાવ્યું કે તે અવારનવાર નંબર બદલીને વ્યક્તિ સાથે વાત કરતો હતો. આ વ્યક્તિ ઝારખંડ પંચાયતી રાજનો કર્મચારી છે. તે તેની સંસ્થા સાથે જોડાયેલો નથી, પરંતુ તેમ છતાં તે દિનેશ ગોપને આસપાસના વિસ્તારની માહિતી આપતો હતો.

તેણે જણાવ્યું હતું કે બિહાર, ઝારખંડ અને ઓડિશાના 6 ઝોનલ કમાન્ડર તેને રિપોર્ટ કરતા હતા. આ લોકો ત્રણેય રાજ્યમાં રિકવરીનું કામ જોતા હતા. તેણે જણાવ્યું હતું કે તેના સાથીદારો દ્વારા દિનેશ કોન્ટ્રેક્ટરો અને બિઝનેસમેન પાસેથી વાર્ષિક 120 કરોડ રૂપિયા એકઠા કરતો હતો.

આ પૈસા તે પોતાના નજીકના સહયોગીઓ અને પરિવારના સભ્યોના નામે બેંકોમાં જમા કરાવતો હતો. અગાઉ 23 જુલાઈ 2022ના રોજ NIAએ જણાવ્યું હતું કે દિનેશ ગોપ 3 પ્રાઈવેટ લિમિટેડ કંપનીઓ દ્વારા પણ તેના પૈસાની હેરફેર કરતો હતો.