વિશ્લેષણ:બે દાયકામાં શેરબજારો 12 ગણા વધ્યાં, પણ રોકાણકારોનો વ્યવહાર ના બદલાયો, એક જ ભૂલનું પુનરાવર્તન કરે છે

શેરબજાર આજે 48000 પોઇન્ટની સપાટી ક્રોસ કરી ચૂક્યો છે. છેલ્લા બે દાયકામાં તે 3759 પોઇન્ટની સપાટીથી 12 ગણો વધી ચૂક્યો છે. તેની સાથે સાથે માર્કેટકેપિટલાઇઝેશન આશરે રૂ.16 લાખ કરોડથી વધી રૂ. 191 લાખ કરોડની સપાટી વટાવી ચૂક્યું છે. પરંતુ આ ગાળા દરમિયાન શેરબજારના રોકાણકારોના મૂડીરોકાણ પ્રકારમાં કોઇ ખાસ ફેરફાર જોવા મળ્યો નથી. તેઓ આજે પણ એજ ભૂલનું પુનરાવર્તન કરે છે કે, જે વર્ષો અગાઉ કરતાં હતાં.

દેશના અગ્રણી એક્સિસ મ્યુચ્યુઅલ ફંડે વર્ષ 2003થી વર્ષ 2019 દરમિયાન રોકાણકારોનો વ્યવહાર સમજવા માટે તેમના ખરીદી અને વેચાણના નિર્ણયોની લાંબાગાળાના પ્રદર્શન ઉપર પડતી અસરોનો અભ્યાસ કર્યો છે. વિશ્લેષકોએ ઇક્વિટી, હાઇબ્રીડ અને ડેટ ફંડ સહિત અલગ અલગ શ્રેણીઓમાં પ્રદર્શનને જોયું. તેના પરીણામ ચોંકવનારા જ આવ્યા છે. વિશ્લેષણ બતાવે છે કે, બજારના દેખાવના હિસાબે રોકાણકારોની સંખ્યામાં વધારો ઘટાડો થતો રહે છે. તેના કારણે તેમનું વાસ્તવિક રિટર્ન તેનાથી ખાસ્સું ખરાબ હોય છે. તેની સામે તેઓ સાધારણ રૂપમાં ખરીદીને હોલ્ડ કરે અથવા સિસ્ટેમેટિક ઇન્વેસ્ટમેન્ટ રણનિતીઓથી હાંસલ કરી શક્યા હોત.

સૌથી મોટી વાત એ છે કે, આ ટ્રેન્ડ લાંબા સમયથી જોવા મળી રહ્યો છે. વિશ્લેષણ અનુસાર ભારતમાં અનિવાર્ય બચત કાર્યક્રમો ઓછી સંખ્યામાં છે. તેના કારણે સામાન્ય રોકાણકાર મજબૂરીથી તેની મરજીથી નિર્ણયો લેતો હોય છે અને રોકાણ કરતો હોય છે. તેની સૌથી સારી બાબત એ છે કે, લોકો સ્વતંત્ર રૂપે મૂડીરોકાણ કરી શકે છે. જોકે, નિષ્ણાતોના મત અનુસાર આ લાલચીપણું જ નુકસાનદાયક સાબિત થતું હોય છે. તેઓ બજારની તાત્કાલિક ચાલથી પ્રભાવિત થઇ જાય છે અને પ્રવર્તમાન પ્રવાહમાં સારું પ્રદર્શન કરી રહેલા શેર્સ કે મ્યુચ્યુઅલ ફંડ્સની પાછળ ભાગવા લાગે છે. તેના કારણે રોકાણકારોનું રિટર્ન ફંડના રિટર્નની તુલનામાં ખરાબ રહે છે.

રોકાણકારો સામાન્ય રીતે શેરબજારમાં આ ભૂલો કરે છે

ભૂલોથી બચવા શેરબજારમાં રોકાણ કરનારે શું કરવું જોઈએ