બજેટ 2021ની મહત્ત્વની વાતો:પેટ્રોલ પર 2.5 રૂપિયા અને ડીઝલ પર 4 રૂપિયા એગ્રી સેસનો પ્રસ્તાવ; ઇન્શ્યોરન્સ ક્ષેત્રમાં 74% સુધીની FDI, કોરોનાને લીધે હેલ્થ બજેટ 137% વધ્યું

નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે સોમવારે સામાન્ય બજેટ રજૂ કર્યું છે. સરકારે પેટ્રોલ પર 2.5 રૂપિયા અને ડીઝલ પર 4 રૂપિયા એગ્રી સેસ વધારવાનો પ્રસ્તાવ રજૂ કર્યો છે. એ સાથે જ ઇન્શ્યોરન્સ સેક્ટરમાં FDIની લિમિટ 49 ટકાથી વધારીને 74 ટકા કરી દેવામાં આવી છે. બજેટમાં મિડલ ક્લાસને કઈ મળ્યું નહિ. સરકારે ઈન્કમ ટેક્સ સ્લેબમાં કોઈ ફેરફાર કર્યો નથી અને કોઈ છૂટ પણ આપી નથી. જોકે અફોર્ડેબલ હાઉસિંગમાં ઘર ખરીદનારને વ્યાજમાં 1.5 લાખ સુધીની એક્સ્ટ્રા છૂટનો સમય એક વર્ષ વધારીને માર્ચ 2022 સુધીનો કરી દેવામાં આવ્યો છે, જ્યારે 75 વર્ષથી વધારે ઉંમરના પેન્શર્સને ઈન્કમ ટેક્સ રિટર્ન ભરવામાં મુક્તિ આપવામાં આવી છે.

બજેટની મોટી વાતો

પેટ્રોલ-ડીઝલ પર એગ્રી સેસ, પણ અસર નહીં થવાનો દાવો

સૌથી પહેલા વાત સામાન્ય નાગરિકોની જરૃરિયાતો સાથે જોડાયેલ પેટ્રોલ-ડીઝલની. નાણાં મંત્રીએ પેટ્રોલ પર રૂપિયા 2.5 અને ડીઝલ પર પ્રતી લીટર રૂપિયા 4 સેસ માટે દરખાસ્ત રજૂ કરી છે. તેનું નામ હશે એગ્રી ઈન્ફ્રા ડેવલપમેન્ટ સેસ. તે 2 ફેબ્રુઆરીથી જ લાગૂ થઈ જશે. જોકે નાણાં મંત્રીએ ખાતરી આપી છે કે તેની સામાન્ય નાગરિકો પર કોઈ બોજ પડશે નહીં. આ માટે બેઝીક એક્સાઈઝ ડ્યુટી અને સ્પેશિયલ એડિશનલ એક્સાઈઝ ડ્યુટી ઘટાડવામાં આવી છે.

તે અંતર્ગત કસ્ટમ ડ્યુટીવાળા શરાબ પર 100 ટકા, મસુર દાળ પર 20 ટકા, સફરજન પર 35 ટકા, સોયાબીન અને સનફ્લાવર ઓઈલ પર 20 ટકા સેસની જોગવાઈ છે. જોકે સામાન્ય નાગરિકો પર અસર નહીં થાય.

કોરોનાની અસર, હેલ્થ બજેટમાં 137 ટકા વધારો
હવે વાત કોરોનાની, જેની સૌથી વધારે ચર્ચા થઈ છે. નાણાં મંત્રીએ તેમના ભાષણમાં 16 વખત કોવિડ અને મહામારીનો ઉલ્લેખ કર્યો. કોરોનાને લીધે આ વખતે હેલ્થ બજેટમાં 137 ટકા વધારો કરવામાં આવ્યો છે. હેલ્થ બજેટ હવે રૂપિયા 2.23 લાખ કરોડ થશે. જેના ્માટે અગાઉ રૂપિયા 94 હજાર કરોડની જોગવાઈ કરવામાં આવી હતી.

કોરોના વેક્સિન માટે રૂપિયા 35 હજાર કરોડ આપવામાં આવશે. જરૂર પડશે તો વધુ બજેટ મળશે. બાળકોને ન્યૂમોનિયાથી બચાવવા માટે દેશભરમાં ન્યૂમોકોક્કલ વેક્સિન લગાવવામાં આવશે. આ ન્યુમોનિયાથી પ્રત્યેક વર્ષ 50 હજાર બાળકોના મૃત્યુ થાય છે.

ટેક્સ સાથે જોડાયેલી મોટી જાહેરાતો

ડિવિડન્ડ પેમેન્ટ પર હવે TDS નહીં લાગે
દરેક લોકો માટે ઘર પ્રાયોરિટીમાં છે. હોમ લોન પર વ્યાજમાં 1.5 લાખ રૂપિયાની જોગવાઈ કરવામાં આવી હતી. હવે અફોર્ડેબલ ઘર માટે વ્યાજમાં 1.5 લાખ રૂપિયાની એક્સ્ટ્રા છૂટ 31 માર્ચ 2022 સુધી રાખવામાં આવી છે.

કસ્ટમ ડ્યૂટી
400 જૂની છૂટનો રિવ્યુ કરવામાં આવશે. એ સલાહ-સૂચનના આધારે કરાશે. આ વર્ષે 1 ઓક્ટોબરથી રિવાઈઝ્ડ કસ્ટમ ડ્યૂટીનું સ્ટ્રક્ચર શરૂ થશે.
આયર્ન એન્ડ સ્ટીલ પર કસ્ટમ ડ્યૂટી ઘટાડવામાં આવી રહી છે, જેથી મેટલ રિસાઈકલર્સને મદદ મળી શકે. કોપર સ્કેપમાં પણ ડ્યૂટી હટાવવામાં આવશે.
ગોલ્ડ એન્ડ સિલ્વર પર અત્યારે 12.5% કસ્ટમ ડ્યૂટી છે, એને રેશનલાઈઝ કરવામાં આવશે. ઓટો પાર્ટ્સ પર 15% કસ્ટમ ડ્યૂટી લાગશે.
ખેડૂતોની મદદ માટે કોટન પર 10%, કાચા રેશન અને રેશનના તાંતણા પર 15% કસ્ટમ ડ્યૂટી લગાવાશે.

પ્રોવિડેન્ટ ફંડમાં 2.5 લાખથી વધારે કોન્ટ્રીબ્યુશન પર વ્યાજ ટેક્સેબલ

જો કોઈ કર્મચારીના પ્રોવિડેન્ટ ફંડમાં વાર્ષિક 2.5 લાખ રૂપિયાથી વધારે જમા થાય છે તો તેની પર મળતું વ્યાજ ટેક્સેબલ ઈન્કમમાં સામેલ થશે. આ નિયમ 1 એપ્રિલ 2021થી થનારા PF કોન્ટ્રીબ્યુશન પર લાગૂ થશે. આ સાથે જ કંપની તેના કર્મચારીઓના PF જેવી કપાતના સમયસર જમા કરાવે તે વાત પર ભાર આપવામાં આવ્યો છે. આ માટે નાણાં મંત્રીએ જાહેરત કરી છે કે જો કોઈ કંપની તેના કર્મચારીઓનું કોન્ટ્રીબ્યુશન જમા કરવામાં વિલંબ કરશે તો આ રકમ પર ટેક્સ ડિડક્શન મળી શકશે નહીં.

ટેક્સ એસેસમેન્ટ સાથે સંકળાયેલા 5 મોટા ફેરફાર

ઓટો પાર્ટ્સ અને મોબાઈલ ફોન મોંઘા થશે

કેટલાક ઓટો પાર્ટ્સ પર 7.5 ટકા ઈમ્પોર્ટ ડ્યુટી વધારી 15 ટકા કરવામાં આવી છે. તેને લીધે ગાડીઓ મોંઘી થશે. સોલર ઈનવર્ટર મોંઘા થશે, કારણ કે તેની પર ઈમ્પોર્ટ ડ્યુટી 5 ટકાથી વધારી 15 ટકા કરવામાં આવી છે. મોબાઈલ ફોન અને ચાર્જરના કેટલાક પાર્ટ્સ કે જે અત્યાર સુધી ઈમ્પોર્ટ ડ્યુટીના વ્યાપથી બહાર હતી. તેની પર હવે 2.5 ટકા ડ્યુટી લાગશે.

વેહિકલ સ્ક્રેપિંગ
વોલન્ટરી વેહિકલ સ્ક્રેપિંગ પોલિસી લાવવામાં આવશે, જેથી જૂની ગાડીઓને હટાવી શકાય. એનાથી પ્રદૂષણ ઓછું કરવામાં મદદ મળશે.
ગાડીઓનો ફિટનેસ ટેસ્ટ કરવામાં આવશે. પર્સનલ વેહિકલ 20 વર્ષ પછી અને કોમર્શિયલ વેહિકલ 15 વર્ષ પછી સ્ક્રેપ કરવામાં આવશે.

રાજકીય ખાધ ઓછી થવાનો અંદાજ
નાણામંત્રીએ કહ્યું હતું કે અમે લોકડાઉન સમાપ્ત થયા પછી સરકારી ખર્ચ વધાર્યો છે. 2020-21માં 30.42 લાખ કરોડના સરકારી ખર્ચનો અંદાજ છે, જે વધીને 34.5 લાખ કરોડ થશે. 2021માં રાજકીય ખાધ GDPના 9.5% છે. એની ભરપાઈ માટે અમને 80 હજાર કરોડ રૂપિયા વધારે જોઈએ. એ માટે અમને બજાર પાસેથી અપેક્ષા છે. 2021-22માં 34.83 લાખ કરોડના સરકારી ખર્ચનો અંદાજ છે. 2021-22માં રાજકીય કાધ GDPના 6.8 ટકા રહેવાનો અંદાજ છે. 2025-26 સુધી એ ઘટાડીને 4.5 ટકા કરવાનો અંદાજ છે. કન્ટિજન્સી ફંડને 500 કરોડથી વધારીને 30 હજાર કરોડ રૂપિયા સુધીની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.

હેલ્થ માટે

ખેડૂતો માટે

ગરીબો માટે

મધ્યમ વર્ગ ખાલી હાથ, જાણો કેવી રીતે

એજ્યુકેશન માટે

ઈન્સ્યોરન્સ અને બેન્કિંગ સેક્ટર માટે

ઈન્ફ્રાસ્ટ્રકચર માટે

રેલવે માટે

મેટ્રો માટે

ચૂંટણીવાળાં 3 રાજ્ય માટે

આ રીતે બનીશું આત્મનિર્ભર... સરકારે એ દરેક વસ્તુની આયાત મોંઘી કરી જે દેશમાં બની શકે છે

ટીમ ઈન્ડિયાની જીતનો ઉલ્લેખ
સીતારમણે કહ્યું હતું કે આજે ભારત આશાઓનો દેશ બની ગયો છે. રવીન્દ્રનાથ ટાગોરે કહ્યું હતું કે આશા એક એવું પક્ષી છે, જે અંધારામાં પણ ગણગણાટ કરે છે. ટીમ ઈન્ડિયાએ તાજેતરમાં જ ઓસ્ટ્રેલિયામાં જોરદાર પ્રદર્શન કર્યું, જેને આપણને યાદ અપાવ્યું કે આપણામાં કેવા પ્રકારની ક્વોલિટી છે. આજે ડેટા જણાવે છે કે ભારતમાં કોરોનાના કારણે સૌથી ઓછો મૃત્યુદર છે. આ તમામ વાતો ઈકોનોમીના કાયાપલટની નિશાની છે. અત્યારસુધી ત્રણ વખત જ બજેટ GDPના નેગેટિવ આંકડાઓ પછી રજૂ થયું છે. આ વખતે નેગેટિવ આંકડા દુનિયાભરમાં આવેલી મહામારીને કારણે છે.

વિપક્ષની નારેબાજી વચ્ચે બજેટના ભાષણની શરૂઆત કરતાં નિર્મલા સીતારમણે કહ્યું, હું 2021-22નું બજેટ રજૂ કરી રહી છું. લોકડાઉન સમાપ્ત થતાં જ વડાપ્રધાને ગરીબ કલ્યાણ યોજનાની જાહેરાત કરી, જેણે 80 કરોડ લોકોને મફતમાં અનાજ આપ્યું હતું. 8 કરોડ લોકોને ફ્રી રસોઈ ગેસ મળ્યો. હું તે લોકોનો આભાર માનું છું, જે લોકો સુધી જરૂરિયાતની સેવા પહોંચાડવાના કામમાં લાગ્યા છે. ત્યાર પછી અમે બે વધુ આત્મનિર્ભર પેકેજ લાવ્યા. અમે જીડીપીના 13 ટકા એટલે કે 27.18 લાખ કરોડ રૂપિયાની કુલ રાહત આપી.

નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ રાષ્ટ્રપતિ રામનાથ કોવિંદને બજેટની સોફ્ટ કોપી સોંપ્યા પછી સંસદ ભવન પહોંચ્યા હતા. અહીં કેબિનેટની બેઠક યોજાઈ હતી જેમાં બજેટને મંજૂરી આપવામાં આવી હતી. આ નિર્મલા સીતારમણનું ત્રીજું બજેટ હશે. આ બજેટથી સામાન્ય લોકો અને વેપારી જગત બન્નેને ઘણી આશા છે. આશાનું કારણ ગત વર્ષે 18 ડિસેમ્બરે આપેલું તેમનું નિવેદન છે. તેમણે કહ્યું હતું કે આ વખતનું બજેટ છેલ્લાં 100 વર્ષમાં ન આવ્યું હોય એવું હશે. 29 ફેબ્રુઆરીએ સંસદમાં રજૂ થયેલા ઈકોનોમિક સર્વેમાં આના માટે ઘણા સંકેત આપવામાં આવ્યા છે.

ઈકોનોમિક સર્વે તૈયાર કરનાર મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર કૃષ્ણમૂર્તિ સુબ્રહ્મણ્યમે કહ્યું હતું કે સમય આવી ગયો છે જ્યારે સરકાર પોતાનો ખર્ચ વધારે અને લોકો પર ટેક્સનું ભારણ ઓછું કરે. જોકે ખાનગી કંપનીઓ હાલ ખર્ચ વધારવાની સ્થિતિમાં નથી. એટલા માટે સરકારે જ ખર્ચ વધારવો પડશે, પરંતુ ખર્ચ માટે સરકાર પાસે પૈસાની અછત છે. એટલા માટે ટેક્સમાં રાહતની આશા પણ ઓછી છે. એનાથી વિપરીત કોરોના સેસ લગાવવાની ચર્ચા છે, ભલે એ વધુ કમાણી કરતી કંપનીઓ પર લાગે.

ગત વર્ષે બજેટના દિવસે શેરબજાર લગભગ 2.5% ગગડ્યું હતું
બજેટના દિવસે શેરબજારમાં ઘણા ઉતાર-ચઢાવ જોવા મળે છે. મોદી સરકારના છેલ્લા 6 બજેટમાં 4 વખત બજાર નુકસાનમાં રહ્યું, જેમાંથી એક વચગાળાનું બજેટ પણ સામેલ હતું. ગત વર્ષે બજેટના દિવસે (1લી ફેબ્રુઆરી) બજાર 2.43% ઘટાડા સાથે બંધ થયું હતું.